Osmanlı Devleti’nin cihana nam salan Sultanları üzere kudretli paşaları da tarihte sıklıkla karşımıza çıkıyor. “Aslanlı Paşa” olarak bilinen Cezayirli Hasan Paşa da bu isimlerden biri. Amerika Birleşik Devletleri’ni dünyada vergiye bağlayan tek kişi olan ve aslanları dahi evcilleştiren Cezayirli Hasan Paşa’nın tüm dünyaya nam salan şöhretini gelin yakından öğrenelim…
Dünya tarihinin en tesirli ve en güçlü imparatorluklarından biri olarak anılan Osmanlı İmparatorluğu, asırlarca 3 kıtada adaleti, müsamahası ve kudretiyle anıldı. Kültür ve Medeniyetin başşehri olan bu eşsiz imparatorluk, sadece cihana nam salan sultanlarıyla değil kudretli paşalarıyla da tarihe ismini altın harflerle yazdırıyor. Bu paşalardan biri olan Cezayirli Hasan Paşa da kıssasıyla tüyleri diken diken ediyor.
İşte ‘Aslanlı Paşa’ olarak da bilinen Cezayirli Hasan Paşa’nın bir solukta okuyacağınız hayat hikayesi…
1710’lu yıllarda dünyaya gözlerini açan Cezayirli Hasan Paşa’nın ailesi ve nereli olduğuna dair maalesef pek bilgi bulunmamaktadır. Çocukluğunu Trakya bölgesinde geçiren Hasan Paşa, hem çocukluk hem de gençlik yıllarında denizciliğe büyük bir tutkuyla bağlıydı. Kaptan olma hayaliyle günlerini geçiren Hasan Paşa’nın en büyük isteği bir savaş gemisinde kaptanlık yapmaktı. 1738 yılında yeniçeri ocağına girip Belgrad kuşatmasına katılan paşa, hayali için birinci adımını atmış oldu ve şimdi çok genç olmasına karşın büyük başarılara imza attı.
Orduda savaşan Hasan Paşa, her ne kadar karada savaşmanın memnunluğunu yaşasa da deniz tutkusunu kalbinden atamıyordu. Bu tutkusu için kazandığı para ile bir gemi satın alan Hasan Paşa, İstanbul’dan Cezayir’e yanlışsız yola çıktı.
Yolculuk sırasında gemisi Akdeniz açıklarında bir İspanyol savaş gemisinin saldırısına uğradı. Lakin Hasan Paşa, bu çarpışmadan galip çıkarak Cezayir limanına ulaşmayı başardı. Tek başına zorluklara göğüs geren Hasan Paşa’ya ‘Cezayir Dayısı’ unvanı verildi ve Tilemsen sancağının başına getirildi. İstanbul’dan sıradan bir yeniçeri olarak yola çıkan Hasan Paşa, Cezayir’de hürmet duyulan bir gemi kaptanı olarak anılmaya başlanmıştı.
Kuzey Afrika’da bulunduğu periyotta yavru bir erkek aslanı kendisine alıştırıp eğiten paşayla aslanın bağı öylesine kuvvetlendi ki bu sevgi Hasan Paşa’ya “Aslanlı Paşa” unvanını da kazandırdı. Gittiği her yere zincir tasmasından tuttuğu aslanıyla birlikte giden paşanın namı o denli bir yayıldı ki Avrupalılar onun ismini duymaktan dahi korkuyordu.
KAPTAN-I DERYA OLDU
Cezayir’de geçirdiği başarılarla dolu 20 yılın akabinde 1761 yılında İstanbul’a geri gelen paşa, vakitle devlet idaresinde de kıymetli kademelerde rol oynadı. 1770 yılında Osmanlı Donanmasındaki tüm gemilerin Ruslar tarafından Çeşme’de yakılması ve Limni adasının kuşatılması üzerine, 3000 askeri ile yola çıkarak kalenin idaresini eline alan paşanın bu başarısı ona ‘Kaptan-ı Derya’ rütbesini kazandırdı.
Ancak ortada bir donanma kalmamıştı… Bu sorunu göz arkası eden Hasan Paşa, 3 yıl içerisinde orijinal çağdaş bir donanma hazırlattı. Ki bu donanmanın masraflarının birçoklarını kendi cebinden karşılamıştı.
AMERİKA’YI DİZE GETİRDİ
Donanmanın başına geçtikten sonra sayısız isyan bastıran Aslanlı Paşa’nın asıl öyküsü ise Amerika’yla olacaktı. Akdeniz açıklarında art geriye pek çok Amerikan gemisi ele geçiren Paşa, o devirde yeni bir ülke olan Amerika’yı dize getirdi.
VERGİ ÖDEMEYİ KABUL EDEN TEK AMERİKAN BELGESİ
Osmanlı donanmasıyla baş edemeyen Amerika, denizlerde Osmanlı hakimiyetine boyun eğdi ve ‘Trablusgarp Antlaşması’ yapmayı kabul etti. Osmanlıca yazılan ve 22 unsurdan oluşan mutabakatla Amerika yıllık 12 bin altını Osmanlı Devleti’ne vermeyi kabul etti. Bu muahede Amerika tarihinde yabancı lisanda yapılan tek mutabakat olduğu üzere, yabancı bir devlete vergi ödemeyi kabul eden tek Amerikan evrakı olarak tarihe geçti.
TÜM SERVETİNİ DEVLET İÇİN HARCADI
77 yaşındayken Padişah III.Selim tarafından sadrazam olarak atanan lakin birkaç ay sonra hayatını kaybeden Hasan Paşa, ömrü boyunca kendi cebinden tershaneler, kışlalar ve camiiler yaptırdığı gibi günümüzdeki Deniz Harp Akademisinin temellerini attı. Fakat gerisinde ne bir evlat ne de bir servet bırakmadı.
Günümüzde de ismi yaşatılarak bir Türk savaş gemisine ismi verilmiştir.
