Türkiye, eşsiz mutfak kültürüyle yerli ve yabancı turistlerin odağında. Gastronomi seyahatleri son yıllarda dikkate kıymet artış gösterdi.
Türk mutfağı, tıpkı tarihi ve doğal hoşlukları üzere ülkemizin turizmine değerli katkılar sağlıyor. Her bir köşesinde birbirinden özgün tarifler ve eşsiz lezzetler barındıran ülkemiz, her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Yöresel lezzetlerimiz, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Gastronomi Turizmi Derneği Başkanı Gürkan Boztepe, TRT Haber’den Mine Yagıcı Çiftci’nin sorularını yanıtladı. Boztepe, Türkiye’deki gastronomi turizmine ait çarpıcı bilgiler paylaştı.
TÜRK LEZZETLERİ DÜNYADA TANITILIYOR
Türkiye’de gastronomi turizminin geçmişini ve bu bahiste yaptıkları çalışmaları anlatarak kelamlarına başlayan Gürkan Boztepe, yaklaşık 10 yıl evvel, dünyada epey tanınan olan ‘gastronomi turizmi’ sözünü Türkiye’de oturtmaya çalıştıklarını; bu doğrultuda Türkiye Seyahat Acentaları Birliği içerisinde gastronomi komitesini kurarak yurt dışından konukların ağırlanması ve Türk lezzetlerinin tanıtılması hedefli cinsler organize ettiğini anlattı.
Gastronomi derneği, restoranlar, oteller, profesyonel rehberler ve üreticileri de devreye sokarak Türk mutfağını tüm dünyada tanıtmak için faaliyet gösteriyor. Bu doğrultuda Ticaret Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile entegre faaliyet gösteriyor.
UNESCO’NUN 56 KENTİNDEN 4’Ü TÜRKİYE’DE
UNESCO’nun Yaratıcı Kentler Ağı (UCCN) kapsamında, gastronomi alanında dünya genelinde 56 kent yer alıyor. Türkiye, eşsiz mutfak zenginliğiyle milletlerarası alanda büyük bir takdir topluyor. Bu itibarlı ağda gastronomi kategorisinde dört Türk kenti yer alıyor.
-
Gaziantep: 2015 yılında mutfak kültüründeki çeşitliliği ve özgünlüğüyle bu listeye ismini yazdırdı.
-
Hatay: 2017’de güçlü tarihi geçmişi ve çok kültürlü sofrasıyla bu unvana kavuştu.
-
Afyonkarahisar: 2019’da klâsik eserleri ve esaslı gastronomi mirasıyla hak ettiği yeri aldı.
-
Kayseri: 2021’de ünlü mantısı, pastırması ve kendine has lezzetleriyle bu seçkin ağa katıldı.
Bu kentlerin gastronomi alanında UNESCO tarafından tanınması, yalnızca lokal mutfakların korunmasına değil, birebir vakitte gastronomi turizminin gelişimine de büyük katkı sağladı. Türkiye’nin dört bir yanındaki bu eşsiz tatlar, yalnızca kültürel kimliği yansıtmakla kalmıyor, tıpkı vakitte artan turist ilgisinin de esas nedenlerinden biri oluyor. UNESCO Yaratıcı Kentler Ağı’ndaki bu muvaffakiyet, Türk mutfağının dünya sahnesinde daha güçlü bir formda yer edinmesini sağlıyor.
DÜNYANIN DEĞERLİ ŞEFLERİ TÜRKİYE’Yİ TERCİH EDİYOR
Özellikle İtalyanlar ve Japonlar‘ın Türk mutfağına epeyce ilgi duyduklarını belirten Boztepe, şöyle devam etti:
“Michelin yıldızlı şefler Türkiye’ye geldiklerinde Kapalıçarşı’ya gitmek istiyor. ‘Islak hamburger, kokoreç nedir?’ diye soruyorlar. Aslında Türk mutfağında daha derin yemeklerimiz de var. Dünyanın en düzgün şefi Carluccio, geldiği vakit ‘menemen dünyanın en yeterli yemeği’ diye herkesi bilgilendirmişti. Bizim için menemen tahminen sabah kahvaltısında annemizin yaptığı bir argüman fakat onlar için dünyanın en âlâ yemeği olabiliyor.”
YEMEKLER, ÖYKÜLER DE BARINDIRIYOR
Anadolu’nun 12 bin yıllık tarihi, yemeklerinde de kendini gösteriyor. Türk yemekleri bünyesinde yalnızca lezzeti değil, kıssayı de barındırıyor. Boztepe, “Derinliği olan bir kıssası olan yemeklerimiz var. Örneğin Pera Bölgesi’nden çıkan farklı pastaneler var. Bunların 1800’lü yıllardan beri devam eden kültürleri var. İstanbul’da inanılmaz bir dehliz var ve şu anda yurt dışından gelenler Karaköy’deki bir pideciyi bizden âlâ biliyorlar. Michelin yıldızlı restoranları öne çıkartmanın ötesinde sokak lezzetlerini ya da kıssası olan yemekleri satan lokasyonları; buna pilavcı da dahil olmak bilmemiz bence çok kıymetli” diyor.
HATAY MEZELERİNİN DÜNYADA EŞİ GİBİSİ YOK
Dünya Gastronomi Derneği Liderinin Hatay-Antakya’nın humus üzere mezelerini dünyada eşi gibisi olmayan yemekler listesine koyduğunu belirten Boztepe şöyle devam ediyor:
“Gaziantep’in yalnızca baklavası yok. Yuvalama üzere mesken yemekleri var, onlar da çok değerli. İzmir bölgesi yeniden baktığımız vakit endemik bitkilerle yapılan otlar var ebegümeci gibi… Karadeniz’de de tıpkı şekilde… Karadeniz’de de hem bizim çayımız çok yeterli -ki biz onun reklamını tam yeterli yapamıyoruz- hem de fındık çok uygun. Birtakım eserlerde dünyada 1 numarayız. Aydın’ın inciri mesela… Şu anda incir Amerika’da çok tercih ediliyor Los Angeles’ta baktığınız vakit yoğurtla incir karışımı çok tanınan.”
TÜRKİYE’NİN GASTRONOMİ TURİZMİNDEKİ HİSSESİ ARTIYOR
Boztepe, Türkiye’nin gastronomi alanındaki zenginliğini tüm dünyaya duyurmak ve gelir seviyesini artırmak için dikkat etmesi gereken kimi kıymetli noktalar olduğunu söz ediyor. Bunların başında da eseri satılacak hale getirmek için izlenen yol geliyor:
“Herkes zannediyor ki çok yemek bilmek ya da çok yemeğin adedini çok olması değerli. Bence asıl kıymetli olan bunu nasıl paketleyip sunduğumuz. Yurt dışındaki konuğa ne halde tanıtım yaptığınız… Temel baş patlatmamız gereken ana yemek sunum stratejileri, yani İngilizce bilen garson, hijyen… Bizim üzerine düşmemiz gereken standardizasyon.”
TÜRKİYE’DEKİ RESTORAN KALİTESİ YURTDIŞINDAN DAHA İYİ
Türkiye’nin gastronomi zenginliği yadsınamaz bir gerçek. “İtalyanlar’ın 5 tane değerli yiyeceğini sayabilirsiniz. Bizim 333 çeşit yalnızca bulgurdan yapılan yemeğimiz var. O yüzden de neyi ön plana çıkartmamız gerektiği konusunda bir turizm stratejimiz olmalı” diye konuşan Boztepe, bunu örneklerle açıklıyor:
“Örneğin ABD’de çok kıymetli markalarımız var. Lakin bu markalar kıssası olan yemekleri tanıttıktan sonra bir Amerikalının bu yemeği marketten hazır paketli halde satın alabiliyor olması lazım. Biz bunu şu ana kadar istediğimiz ölçüde gerçekleştiremiyoruz.”
Önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin gastronomi turizmindeki yerinin katlanarak artacağının altını çiziyor Boztepe. Bunun sebebini de şöyle anlatıyor:
“Çünkü Türkiye’deki restoran kalitesi aslında yurt dışındakilerden daha düzgün. Hizmet kalitesi de daha düzgün. Bugün Nişantaşı’nda çıktığımız vakit rastgele bir restoranda yemeğin bekleme müddeti ile Fransa’da gittiğimiz vakit tıpkı kalibredeki restoran ortasında çok fark var. Bizimkiler çok daha az bekletiyor. Yemekler ve sunumlar çok da şık. Fakat buradaki sorun şu son periyottaki fiyat stratejilerimize de dikkat etmemiz gerekiyor.”
