Günümüzde cep telefonu, tablet ve bilgisayarların yaygın kullanımı çocukların da ekrana maruz kalma müddetlerini kıymetli ölçüde arttırdı. Akıllı telefon ve tablet başında geçirilen uzun saatler, çocuklarda konuşma gecikmesine neden oluyor. Gelişimsel Pediatrist Uzm. Dr. Reyhan Tamer, kritik belirtileri ve ailelerin alması gereken tedbirleri açıkladı
HABERE İLİŞKİN GÖRÜNTÜ İÇİN TIKLAYIN İZLE
Çocukların lisan ve konuşma gelişimi, bilişsel, toplumsal ve duygusal yetenekleriyle direkt temaslı olup, hayatlarının en kritik evrelerinden biridir. Lakin birtakım çocuklar, yaşlarından beklenen konuşma hünerlerini vaktinde kazanamayabilir. Bu durumun ebeveynler tarafından yakından takip edilmesi gerektiğini belirten Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi Gelişimsel Pediatrist Uzm. Dr. Reyhan Tamer, konuşma gecikmeleri ve erken müdahalenin kıymeti hakkında kıymetli bilgiler paylaştı.
ÇOCUKLARDA KONUŞMA GEÇİKMESİ NASIL ANLAŞILIR?
Dr. Tamer, ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birtakım belirtileri şöyle sıraladı: “Eğer bir çocuk bir yaşına geldiğinde ismini tanımıyorsa yahut bir buçuk yaşında hala söz kullanmıyorsa, kesinlikle bir uzmana başvurulmalıdır.” Konuşma gelişiminin bilişsel süreçlerle yakından bağlantılı olduğunu belirten Dr. Tamer, gecikmelerin erken tedavisinin değerini vurguladı. Ayrıyeten, çocuğun söz sayısı kâfi üzere görünse de dikkati kolaylıkla dağılıyorsa, bunun altında yatan nedenin çevresel uyaran eksikliği olabileceğini ekledi.
EKRAN BAĞIMLILIĞI KONUŞMA GECİKMESİNE YOL AÇABİLİR
Dr. Tamer’e göre, konuşma gecikmesinin en yaygın nedenlerinden biri, akıllı telefon ve televizyon üzere ekranlardır. Bu aygıtların sunduğu tek istikametli ve pasif ihtarım, çocuğun gereksinim duyduğu karşılıklı toplumsal etkileşimi sağlamaz. Dr. Tamer, “Ekranlar, çocukların toplumsal etkileşim fırsatlarını kısıtlayarak lisan gelişimlerini olumsuz etkiliyor.” diyerek ebeveynleri uyardı.
KONUŞMA GECİKMESİ BEYİN GELİŞİMİNİ ETKİLER
Konuşma gecikmesinin tesirlerinin yalnızca lisan marifetleriyle hudutlu kalmadığını, birebir vakitte beyin gelişimini de olumsuz etkileyebileceğini vurgulayan Dr. Tamer, “Yaşamın ilk üç yılı, beyin gelişiminin en süratli olduğu kritik bir periyottur. Bu süreçteki konuşma gecikmesi, çocuğun bilişsel ve toplumsal gelişimini sekteye uğratabilir,” dedi. Lakin, erken teşhis ve yanlışsız müdahalelerle bu aksaklıkların aşılabileceğini de ekledi.
EKRAN MÜHLETİ KISITLANMALI
Dr. Tamer, çocuğun konuşmasında bir gecikme fark edildiğinde, “bir-iki hafta daha bekleyelim” demek yerine vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanın değerini vurguladı. “Erken teşhis, yalnızca lisan meselelerini çözmekle kalmaz, tıpkı vakitte gelecekte ortaya çıkabilecek ruhsal ve toplumsal zorlukları da önleyebilir,” diye belirtti. Bazen çocukların vaktinde konuşsa bile artikülasyon (sesletim) sıkıntıları yaşayabileceğine dikkat çeken Dr. Tamer, bu gibi durumlarda lisan ve konuşma terapistleri yahut çocuk nörologlarından takviye almanın gerektiğini söyledi.
Ebeveynlere, çocuklarının ekran müddetini kısıtlamalarını; bunun yerine onlarla bol bol sohbet etmelerini, oyun oynamalarını ve kitap okumalarını önerdi. “Dil gelişimini yakından izlemek ve kuşku durumunda profesyonel yardım almak en yanlışsız yaklaşımdır,” diyerek kelamlarını tamamladı.
