TAV Güvenlik, havalimanlarında uygulanan güvenlik prosedürleri hakkında en çok merak edilen soruları yanıtladı. Havalimanı güvenliğinin birçok farklı formülün bir ortaya gelmesiyle oluşan çok katmanlı bir savunma sistemine dayandığını ve her katmanın bir oburunun eksiklerini tamamladığını belirten TAV Güvenlik Genel Müdürü Turgay Şahan, “Havalimanında gördüğünüz her güvenlik kuralının gerisinde yolcuların ve işçinin can güvenliğini sağlamak üzere temel bir gaye yatar. Basit ya da gereksiz üzere görünen birtakım uygulamaların gerisinde, aslında önemli tehdit ögeleri yer alıyor. Bilhassa ağır seyahat devirlerinde birçok soru alıyoruz. Bunların başında sıvı sınırlaması ve hiçbir neden olmaksızın yolcunun aramaya alışılmış tutulması geliyor.” dedi.
Havalimanlarındaki sıvı kısıtlamalarının amacı
Havalimanlarındaki güvenlik uygulamaları, bilhassa sıvı, aerosol ve jel (LAG) eserleri konusundaki kısıtlamalar, yolcular ortasında sıkça merak edilen bir bahis. Bir yandan güvenlik denetim noktalarında su, kolonya yahut spreylerin muhakkak ölçülerin üzerinde kabine alınmasına müsaade verilmezken, başka yandan güvenlik tahditli alanlarda (GTA), yani denetim noktalarından geçtikten sonra bu eserlerin serbestçe satılması bir çelişki üzere görünebilir. Lakin bu durum, havacılık güvenliği mevzuatının temel prensipleri ve uygulama ayrıntıları ışığında epeyce anlaşılır hale gelmektedir.
Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı, yolcuların kabinde taşıyacakları sıvı, aerosol ve jel hususlarına yönelik kısıtlamaları belirler. Bu kısıtlamalar, genel olarak 100 ml hacimli kaplarda taşınma mecburiliği ve bu kapların 1 litrelik şeffaf, kapanabilir bir poşet içinde bulunması üzere kuralları içerir. Bu düzenlemelerin temel gayesi, sıvı patlayıcıların yahut öbür tehlikeli sıvıların uçağa sokulmasını engellemektir. Kıymetli olan nokta, bu yasakların ekseriyetle güvenlik denetim noktalarından geçiş sırasında yolcuların “beraberindeki” eserler için geçerli olmasıdır. Pekala, güvenlik denetiminden muvaffakiyetle geçtikten sonra neden havalimanının Duty Free mağazaları yahut öbür ticari işletmelerinde bu tıp eserler satılabiliyor?
Duty Free mağazalardan satın alınan sıvı eserler için belirlenmiş özel istisnalar bulunmaktadır. Bu eserlerin, gümrüksüz mağazalarda satılması; denetimli tedarik zinciri, güvenlik mühürlü poşetler, belge-fatura zaruriliği ve transfer güvenliği üzere bir dizi sıkı güvenlik protokolüne dayanır. Ulusal Sivil Havacılık Güvenlik Programının belirlediği yasaklar, yolcuların dışarıdan getirdiği ve güvenlik denetiminden geçmemiş, potansiyel risk taşıyan hususları amaç alır. Güvenlik tahditli alanlarda satılan eserler ise, baştan sona denetimli bir süreçten geçirilmekte ve özel güvenlik tedbirleriyle (STEB gibi) paketlenmektedir. Hasebiyle, Güvenlik Tahditli Alanlardaki bu satışlar, mevzuata büsbütün uygun ve memleketler arası standartlarla uyumlu bir uygulamadır.
Alarm verecek hiçbir neden yokken aramaya doğal tutulmak
Güvenlik uygulamalarının bir modülü olarak, güvenlik çalışanının de öngöremeyeceği bir sistemle hiçbir alarm vermeyen yolcu bile rastgele olarak ek taramalara tabi tutulabilir. Bu, sistemin daima olarak öngörülemeyen tehditlere karşı hazır olmasını sağlar. Havalimanında her günün güvenlik derecesi farklı olabilir. Bilhassa ağır periyotlarda güvenlik derecesi arttırılabilir ve her 8 yolcudan biri random olarak ihtar verebilir.
Şüpheli durumlarda laptopun X-ray’de farklı geçirilmesinin amacı
Elektronik aygıtlar; pil, kablo, çip ve çeşitli bileşenler içeren ağır ve karmaşık yapılar barındırır. Bu yapılar, X-ray tarayıcılarında net imaj alınmasını zorlaştırabilir. Bilhassa bir dizüstü bilgisayarın içerisine gizlenmiş tehlikeli yahut yasadışı unsurlar, bu karmaşık yapının içinde “elektronik karmaşa” ismi verilen manzara kirliliği nedeniyle fark edilemeyebilir. Bu nedenle, elektronik eşyaların X-ray aygıtında inançlı ve gerçek formda tahlil edilebilmesi için valizlerden ve korumalarından çıkarılarak farklı olarak taramadan geçirilmesi mecburidir.
Ayrıca, kuşkulu durumlarda güvenlik vazifelileri, aygıtın sahiden çalışır durumda bir laptop olduğunu teyit etmek maksadıyla yolcudan laptopu açarak çalıştırmasını isteyebilir. Bu prosedür, aygıtın içerisine gizlenmiş olabilecek farklı düzeneklerin tespit edilmesini sağlar ve güvenlik risklerini en aza indirir.
Kesici kısmı 6 santimetre uzunluğunda kesici aletlerin yasak olması
Uluslararası havacılık otoriteleri ve güvenlik uzmanları, yıllar süren araştırmalar ve risk tahlilleri sonucunda 6 santimetre sonunu belirlemiştir. Bu bir rastgele sayı değildir; bilakis, muhtemel bir tehdidin büyüklüğünü ve yaratabileceği riski minimize etmek için tasarlanmış bilimsel ve pratik bir sınırdır. 6 santimetreden daha uzun bir bıçak yahut kesici alet, kabin üzere kapalı ve kısıtlı bir alanda, bir güvenlik ihlali durumunda daha önemli yaralanmalara yol açma potansiyeli taşır.
Güvenlik çalışanının sıra tartışmalarına müdahale etmemesi
Havalimanında uçağa yetişme telaşı içinde, güvenlik sırasının uzadığını görmek ve birilerinin ivedisi olduğunu mazeret ederek öne geçtiğine şahit olmak hudut bozucu olabilir. “Güvenlik çalışanı neden müdahale etmiyor?” diye şikâyet etmekte haklı olabilirsiniz. Bilhassa uçağını istemsiz sebeplerle kaçırma riski taşıyan yolcular için bu durum daha da gerilimli bir hal alabilir. Lakin havalimanı güvenlik işçisinin öncelikleri, bu tıp “sıra kavgalarından” çok daha hassas ve hayati bahislere odaklanmıştır.
Güvenlik vazifelileri, X-ray aygıtının ekranına, kapı dedektöründen geçen yolcuların hareketlerine ve elle yapılan aramalara azamî seviyede odaklanmak zorundadır. Sıradaki uyuşmazlıklara yahut yolcular ortasındaki öncelik tartışmalarına müdahale etmek, onların temel vazifelerinden dikkatini dağıtır ve bu da potansiyel bir güvenlik açığı yaratabilir. Güvenlik, saniyelik bir dalgınlığı bile affetmeyecek kadar hassas bir iştir.
“Prosedürlerin maksadı hepimizin güvenliğini garanti altına almak”
Havalimanındaki her güvenlik prosedürünün herkesin inançta olması için tasarlandığını belirten TAV Güvenlik Genel Müdürü Turgay Şahan, “Havalimanı güvenliği, tek bir büyük taramadan ibaret değildir. Bilakis, birbiri üzerine eklenen çok katmanlı bir savunma sistemidir. Terminal girişindeki birinci X-ray taraması temel bir ön denetim iken, hava tarafı güvenlik noktasındaki ayrıntılı denetim ve çalıştırma talebi, riskin büsbütün ortadan kaldırılmasını gayeler. Bu ek denetimler, potansiyel tehditleri yakalama mümkünlüğünü artırır ve makûs niyetli şahısların güvenlik sistemini aşma teşebbüslerini çok daha güç hale getirir. Tüm bu prosedürlerin maksadı hepimizin güvenliğini garanti altına almak ve uçuşlarımızın kesintisiz devamlılığını sağlamaktır.” açıklamasında bulundu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
