Son yıllarda hayatımızın değerli bir kesimi haline gelen yapay zeka, birçok mevzuda avantaj sağlasa da insan psikolojisini olumsuz istikamette etkileyebileceğine dair potansiyel riskler taşıyabileceği düşünülüyor. Psikolog Elif Zahide Gök, yapay zeka ve yapay zekanın ruhsal tesirlerine dair kıymetli açıklamalarda bulundu.
Teknoloji çağının en tesirli araçlarından biri olan yapay zeka, toplumun neredeyse her alanına dokunarak günlük hayatımızın vazgeçilmez kesimlerinden biri haline geldi. Beşere has yeteneklere sahip bir algoritma olan yapay zeka uygulamaları, her ne kadar hayatımızı kolaylaştırsa da insan bağlantısının yerini tam olarak dolduramıyor. O denli ki toplumsal izolasyon, yalnızlık ve değersizlik hislerini yaşayan bireyler için bir tehdit haline gelen yapay zeka, birebir vakit da bu durumların tetikleyicisi de olabilir. Psikolog Elif Zahide Gök, yapay zeka uygulamalarının insan psikolojisi üzerindeki tesirlerini ve meydana gelebilecek tehditleri Yasemin.com izleyenleri için kıymetlendirdi.
“YAPAY ZEKA BAĞIMLILIK TESİRİ KILAR MI?”
Yapay zekanın çok kullanımı ve hatta ‘bağımlılık yapıcı’ seviyeye gelmesi hakkında değerli açıklamalarda bulunan Psikolog Gök, “Birçok yaş kümesinden pek çok kişinin kullandığı yapay zekanın bağımlılık yaptığını söylemek mümkün. Lakin yararlı mı yararsız mı tehlikeli mi tehdit mi üzere sorularla endişelenmek yerine her şeyi kendi yararımıza olacak formda, ölçülü kullanmamız bu kaygıyı geride bırakmamıza yardımcı olabilir.” ifadelerini kullandı.
“YAPAY ZEKA İNSAN PSİKOLOJİSİ İÇİN TEHDİT Mİ?”
“Yapay zekanın insan psikolojisi için tehdit oluşturabilir mi? İnsan özünden uzaklaştıran istikametiyle bakıldığında ne üzere çekinceleri var?” sorusunu cevapsız bırakmayan Psikolog Gök, şöyle konuştu:
“Yapay zekaya nereye gideceğinizi, ne yiyeceğinizi, nasıl konuşacağınızı ve nasıl davranacağınızı sık sık soruyor ve benlikten uzaklaşarak düşünmeyle ilgili tembelliğe yol açan bir hayat yaşamaya başlıyorsanız burada sorunlu bir durumdan kelam etmek mümkün. Yapay zeka tabi ki çok ağır kullanıldığında kişinin evvel kendisinden akabinde etrafından uzaklaşmasına neden olabilir. Burada kıymetli olan dozunda bir halde kullanmakta kapalı. Yapay zeka algoritmalar üzerinden yönetildiği için sırf o alanı kullanarak karar almak hakikat değil. Kelamı geçen tehlike daima var olacaktır, burada kıymetli olan kişinin ölçülü ve şuurlu davranması.”
“YAPAY ZEKA MANİPÜLE EDEBİLİR”
“Yapay zeka bireyleri manipüle edebilir mi?” sorusunu yanıtlayan Psikolog Gök, “Yapay zekaya komutları biz veriyor üzere görünsek de farklı farklı alanlarda bilgi vererek bir bağlama ulaştırıyor. Şayet yapay zekaya belli bir hudut çizmezsek, kendi bağlamında manipüle edebiliyor. Yüksek farkındalık ve makul çerçeve çizmek yapay zekanın manipüle etmesinin önüne geçebilir.” dedi.
“YAPAY ZEKA KİŞİYİ BÜTÜNSEL OLARAK ALGILAYAMAZ”
Yapay zeka ile sık sık bağlantı kuran bireyler, birden fazla vakit övücü ve kırıcı olacak biçimde şahsî yorumlara ziyadesiyle maruz kalabiliyor ve bu durum ruhsal açıdan tesirli olabiliyor.
“Birçok kişi sıkıntılarını çözmesi için yapay zekadan faydalanıyor. Lakin yapay zeka kişiyi bütünsel olarak algılayamaz ve gerçek manada empati kuramaz. Yapay zeka sorunu bazen ele alırken yüzeysel yorumlarda bulunabiliyor. Özgüven eksikliği yaşayan beşerler yapay zekanın ‘onay’ içerikli karşılıklarını benimseyerek kendi benliğinden uzaklaşabiliyor ve davranışlarını, niyetlerini zedeleyen bir tavra bürünebiliyor. Tıpkı biçimde komutları sağduyu tarafıyla değerlendiremeyen yapay zeka, tenkitlerde bulunurken çok kırıcı cümleler kullanabiliyor. Özgüven eksikliği olan şahıslar bu olumlu ya da olumsuz tenkitleri çok içselleştirebiliyor.”
YAPAY ZEKA EVLİLİKLERİ ABD VE AMERİKA’DA TARTIŞMALARA NEDEN OLMUŞTU
Öte yandan son yıllarda yapay zeka evlilikleri de dünya basınında geniş yankı uyandırıyor. ABD’de yaşayan Rosanna Ramos aradığı erkeği bulamayınca yapay zekayla oluşturulan bir karakterle evlendiğini duyurdu. 58 yaşındaki emekli akademisyen Alaina Winters, sanal eşi Lucas’la kurduğu bağın gerçek bir bağlantıdan farksız olduğunu savunuyor. Christopher Alexander Stokes ise beş yıldır robot AI botu ‘Aki’ ile birlikte olduğunu söyleyerek üzerine de çocuk istediğini aktardı.
Derin sohbetler ettiklerini söyleyen bu şahısların bu türlü bir seçim yapmasının gerisindeki ruhsal tesirleri kıymetlendiren Psikolog Gök, şöyle konuştu:
“İnsanlar kendilerini toplumsal hayattan izole etmeye başladıkça ki pandemi periyodu aslında bunun büyük bir örneği olabilir. Bu izolasyon süreci, şahıslar ortasındaki bağların zayıflamasına, kişinin yalnızlaşmasına sebep oluyor. Son devirlerde yapay zeka uygulamalarının şahısların irtibat kurma gereksinimine karşılık verme maksadı üstlendiğini görüyoruz. İnsan irtibatına alternatif bir yazılım olabilecek yapay zekanın kullanım alanları epey geniş. Fakat yapay zekayı bir sevgili ya da eş üzere görebilecek şahısların gerçeklik algısında önemli manada bir bozukluk olduğunu söylemek mümkün. Karşımızda gerçek bir insan olmasa bile onunla bir bağ beklentisi kurmak bir sorun.”
