Lösemi ve doğuştan gelen kan hastalıklarıyla çaba eden çocuklar için kemik iliği nakli, artık çok daha fazla hastaya umut olan hayati bir tedavi. Medipol Sıhhat Grubu’ndan Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Didem Atay, “Haploidentik yani yarı uyumlu nakillerde bile akraba içi ve dışı nakillerle tıpkı muvaffakiyet oranlarına ulaşabiliyoruz” diyerek, istekli kök hücre bağışının hayati değerine dikkat çekti.
HABERE İLİŞKİN GÖRÜNTÜ İÇİN TIKLAYIN İZLE
Kemik iliği nakli, lösemi ve Akdeniz anemisi üzere güçlü hastalıklarla savaşan binlerce minik kahraman için adeta bir can simidi. Bu küçücük vücutlar için hayata tutunmanın en güçlü yolu olan nakil, ne yazık ki uygun verici bulmak hala aşılması gereken büyük bir mani. Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nden Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Didem Atay, “Her lösemili çocuk vericisiyle (anne babası) gezer. Kâfi ki biz onu vaktinde kemik iliği nakline ulaştıralım.” ifadelerini kullandı.
KÖTÜ HUYLULARA KARŞI EN GÜÇLÜ SİLAH
Kemik iliği nakli, çocuklarda hem lösemi üzere makûs huylu (malin) hem de Akdeniz anemisi üzere selim hastalıklarda uygulanabiliyor. Prof. Dr. Didem Atay, son yıllarda lösemi tedavisinde büyük ilerlemeler sağlandığını belirterek, “Standart risk kümesindeki çocuklarda yüzde 90-95’lere varan muvaffakiyet oranları elde edilebiliyor. Lakin kimi olaylarda hastalığın tekrarlama riskine karşı kemik iliği nakline muhtaçlık duyuluyor” dedi.
“O ÇOCUĞUN TEK TALİHİ SİZ OLABİLİRSİNİZ”
Uygun verici bulmak bazen vakit alabiliyor. Bu süreçte aile içinden yahut akraba dışı vericiler tercih ediliyor. Şayet bu seçenekler sağlanamazsa, anne ya da baba üzere yarı uyumlu (haploidentik) vericilerle nakil yapılabiliyor. Prof. Dr. Atay, “Haploidentik nakiller, muvaffakiyet açısından artık akraba içi yahut dışı nakillerle muadil düzeye ulaştı. Aileler bu bahiste telaş etmesin” ihtarında bulundu. Türkiye’de istekli kök hücre bağışı için Türkkök sistemi kullanılıyor. Uygun bir eşleşme durumunda, vericiye ulaşılarak tekrar onayı alınıyor. Lakin kimi vericilerin son anda vazgeçebildiğini belirten Prof. Dr. Atay, “O çocuğun tek bahtı siz olabilirsiniz. Lütfen geri adım atmayın. Bu, tıpkı kan bağışı kadar inançlı bir süreçtir” dedi.
KÖK HÜCRE NASIL ALINIYOR?
Kök hücrenin iki farklı usulle toplanabildiğini tabir eden Prof. Dr. Atay, “Ameliyathane ortamında kemik iliğinden ya da özel aygıtlar aracılığıyla damardan alınan periferik kandan. Her iki formül de verici açısından inançlı oluyor. Beden 3-4 hafta içinde verdiği kök hücreleri tekrar üretir. Bağışçının sıhhati bu süreçten etkilenmez. Türkkök havuzunda eşleşme bulunamazsa, dünya genelindeki milletlerarası verici bankalarından da tarama yapılabiliyor. Lakin yurt dışı kaynaklı nakillerde süreç uzayabildiği için, acil durumlarda en çok haploidentik nakillere başvuruluyor” biçiminde konuştu.
