Sınav hazırlığı, öğrenciler için ağır bir bilgi edinme sürecinin yanında kıymetli bir “duygusal yük” manasına gelmektedir. Bu süreçte ortaya çıkan imtihan tasası denetim edilemediğinde; öğrencinin bilgi seviyesinden bağımsız olarak, akademik performansı olumsuz etkilenebilir.
Çocuklarda okul muvaffakiyetini etkileyen en değerli faktörlerden birisi olan imtihan telaşı, denetim altına alınmadığında önemli sıkıntılara yol açabiliyor. İmtihan derdinin neden olduğu zihinsel ve fizikî aksilikleri tedbire konusunda, uzmanların önerdiği en tesirli yol, kaygının bastırılması değil, fark edilerek denetim altına alınmasıdır.
Sınav derdiyle başa çıkmak ve olumsuz tesirlerini ortadan kaldırmak için dikkat edilmesi gereken kıymetli noktalar:
- Başarıyı bilgisizlik değil, “Kaygı” gölgeliyor
- Sınav öncesi tasa fizikî belirtilerle performansı etkileyebiliyor
- Düzenli ömür alışkanlıkları ve planlı çalışma tasayı azaltıyor
- Aileler ve öğretmenler öğrencilere anlayışla yaklaşmalı
DOĞRU NEFES TEKNİKLERİYLE TASANIN YÖNETİLMESİ MÜMKÜN
Derin nefes alma, gevşeme idmanları, içsel telkinler ve dikkat odağını soruya yöneltme üzere prosedürler, tasanın yönetilmesinde tesirlidir. Ayrıyeten imtihan sürecinde öğretmen ve ailelerin tutumu, öğrencinin ruhsal dayanıklılığı üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Destekleyici bir etraf, öğrencinin sırf muvaffakiyete değil, sağlıklı bir imtihan sürecine de odaklanmasını sağlar.
SADECE ZİHİNSEL DEĞİL FİZİKÎ BELİRTİLERE DE DİKKAT
Sınava yönelik telaş, birçok vakit yalnızca bilgi eksikliğinden değil; imtihanın manası, beklentiler ve kişinin kendisiyle ilgili fikirlerinden de kaynaklanabilmektedir.
Kaygı denetim edilebilir bir seviyede dikkat ve motivasyonu artırabiliyorken; denetim edilemediğinde hem fizikî hem de ruhsal sorunlara neden olabilmektedir. Mide bulantısı, kalp çarpıntısı, nefes darlığı üzere fizikî belirtiler hisseden; dikkati dağılan, özgüveni azalan öğrencilerin performansında düşüşler yaşanabildiği üzere; bilhassa imtihanın sonucu üzerinde fazla ağırlaşmak, felaket senaryoları kurmak ya da kendi yetersizliğine inanmak da korkuyu artıran etmenler ortasında yer almaktadır.
DÜZENLİ HAYAT VE PLANLI ÇALIŞMA ÇOK ÖNEMLİ
Unutulmamalıdır ki; imtihan sürecinde başarılı olabilmek için sırf akademik bilgi kâfi değildir. Öğrencinin zihinsel ve duygusal olarak istikrarda kalması da en az bilgi kadar ehemmiyet taşımaktadır. Bu nedenle imtihan öncesi devirde nizamlı uyku, istikrarlı beslenme, kâfi su tüketimi ve ekran müddetinin sonlandırılması üzere temel ömür alışkanlıklarının korunması gerekmektedir. Ayrıyeten, çalışmanın plansız ve denetimsiz formda değil; amaçlara bölünerek yapılması, öğrencinin imtihan sürecine hâkimiyetini artırırken, korku seviyesini de azaltmaktadır.
EN TESİRLİ YOL: FARK ETMEK VE YÖNETMEK
Duygularla baş edebilme marifetlerinin gelişmesi bu süreçte başka bir değer taşır. Tasanın bastırılması değil, fark edilerek denetim altına alınması gereklidir. Derin nefes alma, gevşeme antrenmanları, içsel telkinler ve dikkat odağını soruya yöneltme üzere sistemler, telaşın yönetilmesinde tesirlidir. Bu süreçte öğrencilere, imtihanın “kişiliklerini ya da hayat kıymetlerini belirleyen” bir öge olmadığının; sadece mevcut bilgilerinin değerlendirildiği bir araç olduğunun sık sık hatırlatılması kıymetlidir.
AİLELER VE ÖĞRETMENLERE BÜYÜK MİSYON DÜŞÜYOR
Sınav sürecinde öğretmen ve ailelerin tutumu, öğrencinin ruhsal dayanıklılığı üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Anlayışlı, itimat veren ve yargılamayan bir yaklaşım, öğrencinin kendine olan inancını pekiştirir. Destekleyici bir etraf, öğrencinin sırf muvaffakiyete değil, sağlıklı bir imtihan sürecine de odaklanmasını sağlar. Bu devirde ruh sıhhatini koruyan yaklaşımlar, öğrencilerin sadece sınavı değil, ömrü da sağlıklı biçimde yönetmesini mümkün kılmaktadır
