Uluslararası Para Fonu (IMF), Mali İzleme Raporu’nun nisan sayısını “Politika Olağanlaşması Yolunda” başlığıyla yayımladı.
Raporda, Kovid-19 salgınının ortaya çıkmasından bu yana geçen üç yılda maliye siyasetinin olağana döndüğü kaydedildi.
Eş vakitli olarak 2020’de sağlanan fevkalâde dayanakların akabinde 2022’de hem para hem de maliye siyasetlerinin ülkelerin yaklaşık dörtte üçünde yüksek enflasyon ve salgınla ilgili harcama tedbirlerinin mühletinin dolması nedeniyle sıkılaştığı belirtilen raporda, bu değişimin epey değişken bir ortamda meydana geldiği aktarıldı.
Raporda, “Ekonomiler, mali alanda devam eden tansiyonlarla Kovid-19 ile ilgili derin bir sakinlikten süratle toparlanırken, hükümetler hayat maliyeti krizi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve finans dalındaki istikrarsızlıkla karşı karşıya kaldı” değerlendirmesinde bulunuldu.
ABD ve Çin global kamu borcu eğilimlerini şekillendiriyor
Kamu maliyesinin, gibisi görülmemiş şokları ve hükümet hareketlerini yansıtan büyük dalgalanmalar yaşadığına işaret edilen raporda, ekonomik daralma ve büyük hükümet dayanaklarının bir sonucu olarak 2020’de GSYH’nin yaklaşık yüzde 100’üne ulaşan kamu borcundaki tarihi artışın akabinde istisnai tedbirlerin sona ermesinden bu yana mali açıkların azaldığı kaydedildi.
Raporda, 2021-2022’deki güçlü nominal GSYH büyümesiyle global borcun 70 yılın en sert düşüşünü kaydettiği ve 2022’nin sonunda GSYH’nın yüzde 92,1’ine gerilediği, lakin hala 2019’un sonundaki düzeyin yaklaşık 8 puan üzerinde olduğu bildirildi.
Küresel kamu borcunu ABD ve Çin ekonomisindeki gelişmeler şekillendiriyor
Raporda, global kamu borcunun GSYH’ya oranının bu yıl yüzde 93,3’e, 2024’te ise yüzde 94,6’ya yükselmesinin beklendiği aktarıldı.
Kamu borcunun GSYH’ya oranının 2028’de ise yüzde 99,6’ya çıkacağının iddia edildiği belirtilen raporda, ABD ve Çin ekonomisindeki gelişmelerin global kamu borcu eğilimlerini şekillendirdiği tabir edildi.
ABD’nin kamu borcunun GSYH’ya oranının 2028’e kadar yüzde 136,2’ye çıkmasının beklendiği kaydedilen raporda, Çin’in kamu borcunun GSYH’ya oranın ise birebir periyotta yüzde 104,9’a yükseleceğinin kestirim edildiği aktarıldı.
Raporda, Türkiye’nin kamu borcunun GSYH’ya oranın ise 2023’te yüzde 35, 2024’te yüzde 36,7, 2025’te yüzde 37,7, 2026’ta yüzde 38,8, 2027’de yüzde 40,4 ve 2028’de yüzde 42,3 olmasının beklendiği kaydedildi.
Yakın vadeli mali görünüm karmaşık olmaya devam ediyor
IMF’nin raporunda, “Yakın vadeli mali görünüm karmaşık olmaya devam ediyor, maliye ve para siyasetlerinin, fiyat ve finansal istikrarı sağlarken meçhul bir ekonomik ortama ve süratle değişen finansal şartlara cevap verecek formda yakından uyumlu hale getirilmesi çok kıymetli.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda, hükümetler daha yüksek faiz faturalarıyla ve kamu harcamalarını artırma baskılarıyla karşı karşıya kaldıkça, 2023’te genel mali açıkların GSYH’ye oranının yüzde 5’e çıkmasının beklendiği kaydedildi.
Risklerin aşağı istikametli olduğu vurgulanan raporda, “Finans dalındaki istikrarsızlık şiddetlenirse, hükümetler yardıma çağrılabileceği için kamu kesimi bilançoları üzerinde de baskı oluşturabilir” değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda, “Orta vadede, mali açıkların gelecek birkaç yıl içinde pandemi öncesi düzeylerin üzerinde kalacağı kestirim ediliyor” sözü kullanıldı.
IMF raporunda, hükümetlerin mali tamponların tekrar inşasına daha fazla öncelik vermesinin gerekeceği, ülkelerin dengeli makroekonomik siyasetleri teşvik eden, borç kırılganlıklarını vakit içinde azaltan ve gelecekteki şoklarla başa çıkmak için gerekli alanı oluşturan emniyetli, riske dayalı mali çerçeveler geliştirmesi gerektiği vurgulandı.
