İSTANBUL (İGFA) – İran Meclisi’nin Hürmüz Boğazı’nı kapatma kararının onaylanması, global güç piyasalarını alarma geçirdi. Dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 25’inin geçtiği bu stratejik su yolunun kapanması, petrol fiyatlarını ve ekonomileri derinden etkileyebilir. İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Özdurak, kararın mümkün sonuçlarını kıymetlendirdi.
PETROL FİYATLARINDA SERT YÜKSELİŞ BEKLENİYOR
Özdurak, boğazın kapanması halinde petrol arzında önemli bir daralma yaşanacağını ve fiyatların kısa vadede 120-130 dolar düzeylerine çıkabileceğini belirtti. “Piyasalardaki panik ve spekülatif hareketler fiyatları üst çekecek. Lakin global ekonomik yavaşlama, alternatif güç kaynakları ve stratejik rezervler fiyatları orta vadede bir ölçü düşürebilir,” dedi. Fiyatların seyri, boğazın kapalı kalma mühletine ve global arz-talep istikrarına bağlı olacak.
TÜRKİYE’DE CARİ AÇIK VE ENFLASYON RİSKİ
Türkiye’nin güç ithalatına bağımlılığı, Hürmüz Boğazı krizinden en çok etkilenecek ögelerden biri.
Doç. Dr. Caner Özdurak, “Petrol fiyatlarındaki artış, Türkiye’nin güç faturasını yükseltecek ve cari açığı derinleştirecek. Türk lirası üzerinde baskı artabilir, döviz kurları yükselebilir,” ikazında bulundu. Güç maliyetlerindeki artış, üretim ve ulaşım maliyetlerini üst çekerek enflasyonu körükleyecek. Bu durum, TCMB’nin enflasyonla çaba sürecini daha da zorlaştırabilir. Özdurak, TCMB’nin faiz kararlarında temkinli bir “bekle gör” siyaseti izleyebileceğini söz etti.
KÜRESEL İKTİSATTA DOMİNO ETKİSİ
Hürmüz Boğazı’nın kapanması, global iktisatta dalgalanmalara yol açacak. Özdurak, bilhassa Çin’in, dünyanın en büyük petrol ithalatçılarından biri olarak, güç güvenliği için alternatif rotalar arayışını hızlandırabileceğini belirtti. Ayrıyeten, İran-İsrail tansiyonunun gübre piyasalarını da vurduğuna dikkat çekti. İran’ın üre ve amonyak tesislerini kapatması, global üre ihracatının %40’ını riske attı. Mısır’daki üretim kesintileri ve Çin’in gübre ihracatını azaltması, besin fiyatlarında artış baskısını artırıyor.
Özdurak, petrol fiyatlarındaki yükselişin ABD Merkez Bankası’nın (FED) para siyaseti kararlarını karmaşık hale getireceğini belirtti. “FED’in enflasyonla uğraşı zorlaşacak, faiz indirimlerinde daha temkinli davranabilir,” dedi. Global ekonomik belirsizlik ve jeopolitik riskler, tüm ülkelerin güç siyasetlerini tekrar değerlendirmesini gerektirecek.
Hürmüz Boğazı’nın kapanması, Türkiye üzere güç ithalatına bağımlı ülkeler için ekonomik istikrarı tehdit ediyor.
Uzmanlar, güç maliyetlerindeki artışa karşı acil tedbirler alınması gerektiğini vurguluyor. Global güç piyasalarındaki bu tansiyon, domino tesiriyle tüm dünyayı sarsabilir.
