Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin eski Vinsan Yerleşkesi içinde 10 dönüm arazi üzerine inşa ettiği Gonca Manisiz Hayat Merkezi birinci konuklarını kabule başladı. Engelli bireyleri daha doğmadan desteklemeyi amaçlayan ve Türkiye’de örneği bulunmayan merkezi incelemeye gazeteci ve haber spikeri Cansu Canan Özgen geldi. Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç.Dr.Tahir Büyükakın’dan merkez hakkında ayrıntıları dinledi.
GONCA MANİSİZ HAYAT MERKEZİ, TÜRKİYE’YE ÖRNEK
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından İzmit eski Vinsan Yerleşkesi içinde inşa edilen ve birinci konuklarını ağırlamaya başlayan Gonca Manisiz Ömür Merkezi şimdiden ilgi odağı oldu. Gazeteci ve sunucu Cansu Canan Özgen, evvelki gün merkeze gelerek YouTube programı için Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç.Dr.Tahir Büyükakın ile özel röportaj yaptı. Lider Büyükakın, merkezin emelini, sunduğu hizmetleri ve sağladığı toplumsal yararları anlattı. Lider Büyükakın, Gonca Manisiz Hayat Merkezi’nin, engelli bireylerin hayatına bedel katmak ve onların topluma daha faal biçimde iştirakini sağlamak maksadıyla kurulduğunu belirtti. Merkezde hidroterapi alanları, meslek edindirme kursları ve toplumsal rehabilitasyon programları üzere birçok farklı hizmet sunuluyor. Merkezin en kıymetli özelliği ise anne-babalara daha doğum etabında takviye sunup, çocukların büyüme basamağında hem ruhsal hem de hayata katılmaları konusunda takviye oluyor. Bu maksatla günlük ömürde kullanılan bütün konut aletleri, araç ve gereçlerin bulunduğu özel odalar, kafe, market, spor ve aktivite alanları bulunuyor.
KOCAELİ’DE HAYATA DOKUNAN HİKAYELER
Merkez, engelli bireylerin kendi gereksinimlerini karşılamalarını ve toplumsal hayata dahil olmalarını destekleyen eğitimler veriyor. Çamaşır yıkama, yatak toplama üzere günlük hayat hünerlerinin yanı sıra marketlerde çalışmak üzere istihdama yönelik kurslar da sunuluyor. Ayrıyeten, engelli bireylerin KPSS üzere imtihanlara hazırlanmasına imkan tanıyan eğitimler düzenleniyor. Lider Büyükakın, program kapsamında hizmet alan bir annenin yaşadığı dönüşümden bahsederek, annenin 30 kilo verdiğini, ilaç kullanımının azaldığını ve artık çocuklarıyla daha kaliteli vakit geçirebildiğini anlattı. Bu program, bireylerin fizikî ve ruhsal sıhhatini düzgünleştirirken, toplumsal hayata iştiraklerini artırmayı hedefliyor.
BURASI HAYATA TUTUNACAĞINIZ BİR YER
Merkezde eğitim alan bireylerin ve ailelerin mutluluğuna şahit olduğunu belirten Büyükakın, buranın yalnızca bir rehabilitasyon merkezi değil, tıpkı vakitte umut ve hayata tutunma alanı olduğunu tabir etti. Büyükakın, engelli bireylerin kendi yeteneklerini keşfetmelerine ve üretken bir hayat sürmelerine imkan tanıyan bu projenin çok beğenildiğini söyledi. Gonca Manisiz Hayat Merkezi’nin Türkiye’deki örnek projelerden biri olduğunu vurguladı. Kocaeli’de manisiz ömür için daha pek çok projeyi hayata geçirdiklerini, Gonca Manisiz Hayat Merkezi’nin bu çalışmalara yeni bir boyut kazandırdığını kaydetti. Cansu Canan Özgen de program boyunca merkezden övgüyle bahsetti. Büyükakın ve Özgen merkezde eğitim gören çocuklar ve aileleriyle de bol bol sohbet etti. İşte Cansu Canan Özgen ile Lider Büyükakın’ın o söyleşisi:
Burası Kocaeli’nin manisiz hayat merkezi: Gonca
ÖZGEN- Bugün içim kıpır kıpır. Zira baharın geldiğini gösterdiğim bir görüntü ile karşınızdayım. Yalnızca baharın gelişiyle keyifli değilim. Şuan o denli bir yerdeyim ki, beni çok heyecanlandırdı, çok duygulandırdı. Tıpkı vakitte bu türlü bir yerin içerisinde olmaktan ötürü gurur duydum. Neredeyim, Kocaeli’deyim efendim. Yanımda çok kıymetli bir konuğum var. Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç.Dr.Tahir Büyükakın bizimle birlikte. Konuk olduk biz size lakin sohbetimize konuk olduğunuz için evvel ben size güzel geldiniz demek istiyorum Sayın Başkanım.
BÜYÜKAKIN- Siz de hoş geldiniz, biz de güzel bulduk.
ÖZGEN- Burası Kocaeli’nin yeni manisiz ömür merkezi Gonca. Bu isimle başlayalım mı liderim? Gonca ne demek?
BÜYÜKAKIN- Merkezden faydalanan bireylere çok çok evvelce sakat deniyordu. Sonra özürlü dendi, akabinde engelli denildi. Bugün özel diyelim diyorlar. Aslında isimlendirmeye çok takılmamak gerekir lakin son periyottaki hassasiyete de dikkat ederek, bu kentin özel bireyleri, gençleri, büyükleri, onları birer gonca üzere düşündük. O goncalar gül üzere olabilsin, açabilsin istedik. Hayata başka beşerler üzere katılabilsin istedik. Kıssa oradan başladı aslında.
Onların gözünden hayatı gördüğünüzde, sokakta gezmeye çalıştığınızda ince motor marifetini bile yapamıyorsanız (parmaklarını istemli oynatmak gibi) düğmenizi bile ilikleyemezsiniz. Daima birine muhtaç olursunuz. Daima hayatı devam ettirirken birine gereksinim duymak, birinden yardım almak, size yardım edenlerin hayatının nasıl şekilleneceği; sahiden bilimsel temelle yaklaştığımızda şunu görürsünüz. Özel çocuklarımızı, özel bireylerimizi muhakkak sistemlerle hayatta daha verimli, hayata daha güzel tutunan bir yere getirmek mümkün. En başından beri bunu yapabilirsiniz. Onun için “Goncalar” olsun onlar, birer gül üzere açılabilsinler. Toplumla buluşabilsinler. Toplumda kendilerine daha üretken, verimli bir rolle yer alabilsinler. Buna biz katkı sağlayalım dedik ve ismini Gonca verdik.
ÖZGEN- Şöyle bir sözünüz var. Diyorsunuz ki “Bu bina yalnızca bir merkez değil, şimdi doğmamış bir bebeğe sarılmak daha doğmadan ona yalnız değilsin demek”. Ne demek bu?
BÜYÜKAKIN- Özel bireyler için muhtaçlık olan tüm işlevlerin bir ortada olduğu böylesi disiplinler ortası bir kompleks benim bildiğim kadarıyla Türkiye’de yok. Ben dünyada da örneklerini gezdim, inceledim. Oralarda da yok. Tahminen yarın bunun çok daha hoşları yapılacak. Lakin biz çıtayı bir üst düzeye çıkartmış olduk. Bireyi daha anne karnındayken kucaklamak, anneyi- babayı, aileyi iklimin içine almak, bireyin o iklim içerisinde büyümesini sağlamak öteki bir şey. Bundan yirmi sene, otuz sene evvel aşikâr mahzur kümeleriyle ilgili hiçbir şey yapılamazdı. Lakin bununla uğraş edildi, emek verildi, araştırıldı. Bugün bunlar sorun olmaktan çıktı. Burası, aslında bir manada gebelikten itibaren izlediğinizde hem o alanın disiplinin gelişmesine imkan sağlayan hem de rehabilitasyon sürecinin bilimsel bir akılla izlediğinizde daha tesirli prosedürlerin bulunmasını sağlayan bir alan. Burada mesela hidroterapi alanları var. Su ile birlikte belirli hareketler yapıldığında aşikâr mahzurlar kümeleri daha yeterli tedavi edilebilir.
ÖZGEN- Şimdi o noktada herkes açısından ulaşılabilir bu türlü merkezler başka bir ehemmiyet ve bedel kazanıyor.
BÜYÜKAKIN- Burası bitti. Çocuklarımız buradan hizmet alıyor. Bunun tam art kısmında Cemil Meriç Engelli Merkezi’mizde diğer bir hafıza yatıyor. Orada devam eden uzun yıllara dayanan bir birikim var. Biz engelliler ile ilgili faaliyetleri artık burada yeni bir evreyle devam ettiriyoruz. Oradaki hafızanın üzerine bunu geliştirdik, daha ileri bir seviyeye çıkartmış olduk. Çabucak art tarafta diğer bir merkezde bu hizmetler veriliyordu. Buranın başkalarından farklı olan bir tarafı da hem hafif, hem orta, hem de ağır pürüz grupları…
ÖZGEN- Ve tüm yaş kümelerini kapsıyor galiba. İçeride gördüğüm odalardan o intibayı aldım.
BÜYÜKAKIN- Evet, otizm, spastik durumda olanlar var. Down sendromlu olanlar var. Bunların her biri farklı başka hadiseler. Lakin kendi içinde de tıpkı değiller. Ağır otizmli olanlar, hafif otizmli olanlar var. Hayat yalnızca aşikâr bir mani kümesinin rehabilitasyon hizmetinin alınmasından ibaret değil. O özel çocuğun meskende çamaşırlarını toplamasını öğretmek, yatağını toplamasını öğretmek… Muhakkak pürüz durumu biraz daha düşükse çamaşır makinasına çamaşırını atmasını öğretmek mümkün mesela…
ÖZGEN- Burası çok büyük bir merkez 10 dönüm üzerine mi kurulu liderim?
BÜYÜKAKIN- Burası toplamda 10 dönüm. Kapalı yapı ise 6900 dönümlük bir alan üzerinde yer alıyor.
ÖZGEN- Gezerken bir odayı gördüm ve ben şaşırdım. Zira 1+1 daire yapmışlar resmen. İçeride çamaşır makinası, mutfak dolapları, bulaşık makinası, yataklar, koltuklar vardı.
BÜYÜKAKIN- Doğru. Bu ortamlarda çocuk daha manalı bir halde var oluyor. Bir işe yaramak, bir işi başarmak kendisine moral veriyor ve ailesine katkı sağlıyor. Bu kompleksin bir başka farkı ise meslek edindirme tarafının da oluşu. İstihdam tarafına sarfiyat mi sanki? Mesela elektronik KPSS imtihanları var. Mesela çocukları buna hazırlayabilir miyiz tarafı var. Engelli bireylerin girdiği bir imtihan var. Bu imtihana girebilsinler diye hazırlık ünitesi var. Yanlışsız eğitim alırsa aslında birçok engelli birey hayatın her alanında iş sahibi olabilir, çalışabilir. Mesela en çok marketlerde görüyoruz, hafif engelli birey yanlışsız eğitimle bir markette bile rahatlıkla çalışabilir.
ÖZGEN- Ki, burada da var o. Ben gördüm marketi. Fatura var, fiş var. Zira engelli bireyler daha çok istihdamda marketlerde misyon yapıyorlarmış. Hasebiyle burada da bir stajyerlik üzere oluyor. Pratik de kazandırılıyor. Meslek de edindiren bir kurum olmuş.
BÜYÜKAKIN- Hepsini 360 derece düşünmeniz lazım. Nelere gereksinimleri var. Evvel zihin dünyanızda tasarlıyorsunuz. Tasarlayıp uygulamaya başlıyorsunuz. Sonradan ek bilgiler geliyor. Alanda gördükleriniz oluyor. Şurası şöyle olsun, burası da bu türlü olabilir mi? Ve sonuçta her gereksinimi karşılayan bir sonuç ortaya çıkarmaya çalışıyorsunuz. Mesela bize kahve ikram eden gençler yandaki kafeyi işletiyorlar. Down Kafeler var biliyorsunuz. Biz aslında farklı bir boyutta bu çocuklarımızın hizmet etmesini sağlıyoruz. Bunlar matris tertipler. Burada gördüğünüzden ibaret değil sorun. Burası disiplinler ortası bir yer evet. Lakin dışarıdaki hayata da bağlı bir yer.
ÖZGE- Anlaması da güç değil mi?
BÜYÜKAKIN- Tabi. Çocuğunu bir dakika olsun bırakıp yanından ayrılamazsın, bırakamazsın. Kendini bir yere vurur. Çok temel gereksiniminizi gidermek için bile çocuğunuzu emanet etmeniz gereken biri vardır. Tuvalete gidemezsiniz, banyonuza gidemezsiniz. Bir eşyanızı toplayamazsınız, karnınızı doyuramazsınız. Birden fazla engelli çocuğu olan aileler var. Anne, baba o çocukların etrafında hayatları şekilleniyor. Sonra kendilerinin de meseleleri oluyor mesela. Hastalığı olan bir çocuğunuz var yatırmanız, kaldırmanız gerekiyor. Bir müddet sonra en kolayı anne babasının bel fıtığı üzere rahatsızlıklar ortaya çıkıyor. Nasıl olacak, bu beşerler hayatını nasıl devam ettirecekler? Onları da bu disiplinler içinde düşünmeniz ve desteklemeniz gerekiyor.
ÖZGEN- Buraya bırakabiliyorlar mı evlatlarını?
BÜYÜKAKIN- Evet. Bu apayrı bir şeydir. O insanlara hayat için nefes alma imkanı sağlamak… Hani suda boğulan bir insan düşünün. Sudan kafayı çıkartır da nefes alır ya. O denli bir durum.
ÖZGEN- Ben toplumsal medyanızdan şöyle bir geriye gerçek özel bireylerle bir ortaya geldiğiniz buluşmalara baktım. Oradaki ayrıntılarda sizi görünce fark ettim ki, sizi görünce gelip sarılıyorlar, ağlıyorlar, kendi kıssalarını rahatlıkla anlatıyorlar. Evladına dua eder üzere dua edenler var. İşte bu buluşmalarla ilgili hiç unutamadığınız bir öykünüz var mı?
BÜYÜKAKIN- Bizim birebir vakitte Anne Kent Projemiz de var. Yaklaşık 80 bin bayanın üye olduğu ve hizmet aldığı bir alan. Bunlardan birinde bir anne geldi bipolar tanısı olduğunu, çocuklarıyla ilgilenemediğini, kendi ile ilgilenemediği tabir etti. Anne çocuk Projesiyle tanıştığını, oradaki programlarla diyetisyen denetiminde spora başladığını ve 30 kilo verdiğini, ilaçlarının büyük bir kısmını kullanmasına gereksinimi kalmadığını söyledi. Evvelden kendimi sevmezdim çocuklarıma uygun bir annelik yapamıyordum dedi. Artık çocuklarıma annelik yapıyorum, buraya çocuklarımla birlikte geliyorum dedi. Mikrofonu elinde tutarken heyecandan tir tir titriyordu. O his yoğunluğuyla büyük bir memnuniyetle “Allah sizden razı olsun” dedi. Bizler için tahminen de en büyük ödül bu. Yaptığınız bir şeyden ötürü size “Allah razı olsun” denilmesi. Mesela Anne Kent Projemiz de içinde apayrı kıssalar barındırır. Orada bizim meslek edindirme kurslarımız da var. Bir teyzemiz bir gün oradayken geldi sarılmak istedi, “Sana neden sarılmak istiyorum biliyor musun” dedi. “Ben okuma yazma bilmiyordum. Bir yere gideceğim, otobüse bineceğim birilerine sormam gerekiyordu. Bu okuma yazma kursları sayesinde artık kimseye sormama gerek kalmadı” dedi. Bu türlü çok öykü var. Bugüne kadar o kurslara giden bayanların verdiği kiloyu hesaplamışlar. 13 ton kilo vermişler.
ÖZGEN- (Gülerek) O, çok güzel.
BÜYÜKAKIN- Hatta arkadaşlara söylerken latifesini yaptım. Kocaeli’nin yükünü hafiflettik. O insanların gözlerindeki memnunluk öbür bir şey. Yani hayata tutunmaları çok kıymetli, kimileri göç edip gelmişler. Burada onlara yardımcı olabilmek çok önemli…
ÖZGEN- Artık son sorum. Yarın bir çocuk isminizi duysa kim bu Tahir Büyükakın dese annesinin ona nasıl bir yanıt vermesini istersiniz?
BÜYÜKAKIN- Bizim liderimiz desin isterim. Bilirsiniz, bununla ilgili Halife Harun Reşid ile Behlül Dânâ’nın bir öyküsü vardır. (Eskiden Halife Harun Reşid, Behlül Dânâ hazretleriyle görüşmek, hikmetli kelamlarını duymak ister. Adamlarından onu bulup getirmelerini ister. Gidenler onu mezarlıkta uyur halde bulurlar. Uyandırdıklarında, “Siz ne yaptınız! Beni padişahlık makamından indirdiniz. Artık ben ne yapacağım?” diye söylenir. Görevliler gidip bu sözleri bildirince, Halife buna bir mana veremeyip ve huzuruna geldiğinde “Ey Behlül! Bu ne iş? Sen hangi padişahlıktan indirildin?” diye sorar. -Rüyada ne hoş padişahtım. Saraylarım, ordularım vardı. Saltanat ve ihtişam içindeydim, lakin senin adamların beni uyandırdı ve tahtımdan oldum ben. Harun Reşid, “İyi lakin Behlül, duştaki padişahlığa prestij olur mu? Bak, gözünü açınca her şeyin bittiğini gördün.”-Benim padişahlığım gözümü açınca bitti, seninki gözünü kapatınca bitecek. Ortadaki fark ne? Üstelik, ben gözlerimi açınca hayat buldum. Sen gözlerini kapatınca, saltanatından olacaksın. O halde söyler misin, hangimizin hükümdarlığına prestij edilir? Harun Reşid söyleyecek kelam bulamaz.) Hayat bu türlü aslında. Tahminen en temel kısımlarla saf haliyle bir yerde durmayı başarmak lazım. Yalın olmak, olabildiğince yalın kalmayı başarmak aslında insanın hem insan ilgilerinde, iş istikrarında en hoş şey. Süreksiz olanları ayırmak lazım. Hangisi daima var, hangisi daima yok. Kalıcı olan ne, süreksiz olan ne. Oralardan baktığınızda zorluk kolay hale geliyor. Tahminen o dinginlikle baktığınızda da “Size ne desinler” dendiğinde “bizden” desinler, kendilerinden birini, bizden birini bulsunlar. Bir de “Allah Razı olsun” desinler kâfi.
ÖZGEN- Başkanım çok teşekkür ederim, ağzınıza sağlık.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
