Ege Üniversitesi (EÜ) Etnografya Müzesi, “Müze Söyleşileri” kapsamında fotoğraf tarihine ışık tutan manalı bir etkinliğe ev sahipliği yaptı. Moderatörlüğünü Müze Müdürü Doç. Dr. Dilek Maktal Canko’nun üstlendiği söyleşide, Prof. Dr. Zuhal Özel Sağlamtimur “Fotoğrafın İcadına Kadar Geçen Tarihî Süreç” başlığı altında fotoğraf makinesinin kökenini oluşturan camera obscuradan ıslak ve kuru cam negatif devrine uzanan geniş bir tarihî seyahati iştirakçilerle paylaştı.
Söyleşide, fotoğrafın gelişim sürecini anlatan Prof. Dr. Zuhal Özel Sağlamtimur, “Fotoğraf makinesinin temeli camera obscura, yani karanlık oda prensibine dayanıyor. Aslında bu, çok eski çağlardan beri bilinen bir olgu. Küçük bir delikten giren ışığın, karşı duvarda dışarıdaki imgeyi zıt ve renkli bir formda yansıtması. Beşerler bunu asırlarca gözlemledi lakin asıl iş, bu yansımayı kalıcı hale getirmekti. Işığın iz düşümünü temel alan silüet görüntüler ile heliograf (güneş çizimi), dagerotip gibi öncü teknikler tarihi açıdan çok önemliydi” dedi.
Prof. Dr. Sağlamtimur, “Günümüze kalan birinci fotoğrafik imaj, Fransız bilim adamı Joseph Nicèphore Niépce tarafından heliografi yolu ile 1826’da sekiz saatte çekilmişti. Sahne dizayncısı Louis Jacques Mandé Daguerre, Niepce ile paydaşlık kurarak, heliograf tekniğini geliştirmeye başlamıştı, lakin Niepce’in ani vefatıyla çalışmaları ne yazık ki kesintiye uğradı. Daguerre her şeye karşın pozlama müddetini kısaltmaya yönelik araştırmalarına devam etti ve kendi ismini verdiği dagerotip metodunu geliştirdi. Bu buluş 7 Ocak 1839’a halka ‘gerçeği hafızaya saklayan ayna’ olarak tanıtıldı. İnsanları çok etkileyen bu sistem, kısa müddette tüm dünyaya yayıldı ve akabinde yeni fotoğrafik teknikler geliştirildi” diye konuştu.
Sunumun son kısmında ise, dijital teknolojiler ve fotoğrafın dışında günümüzde yapay zekâ ile üretilen görsellerin gerçeklikle olan alakası tartışıldı. Prof. Dr. Sağlamtimur, yapay zekânın görsel algı üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.
Etkinlik sonunda Doç. Dr. Dilek Maktal Canko, katkılarından ötürü Prof. Dr. Zuhal Özel Sağlamtimur’a “Teşekkür Belgesi” takdim etti.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
