Eskişehir’de bulunan Küllüoba Höyüğünde yapılan hafriyatlarda 5 bin yıl öncesine ilişkin ekmek bulundu. Yapılan tahliller sonucu ekmeğin yapısı ve materyalleri tespit edildi.
Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde bulunan Küllüoba Höyüğünde 1996 yılından beri hafriyat çalışmaları yapılıyor. Hafriyatlarda 5 bin yıllık ekmeğe rastlandı. Küllüoba ekmeği, orjinal içeriği ve yapısıyla binlerce yıl boyunca hayatta kalmayı başardı.
ETİ Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen “Uluslararası Müzeler Günü” açılış programında Küllüoba ekmeği tanıtıldı.
Küllüoba Kazı Başkanı ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkteki çalışmalar sırasında, höyükte gömülü bir konutun art odasını kazdıklarını söyledi. Konutun eşik kısmında hafriyatlarda nadiren bulunmuş bir ekmekle karşılaştıklarını vurgulayan Türkteki, şöyle devam etti:
“Bu ekmek üzerinde çalışmalarımıza devam ettik. Gömülü haldeki konutun eşik kısmına çok yakın bir yere konulmuş. 2,5 santimetre kalınlığında, 12,5 santimetre genişliği mevcut. Tüp halde bulunmuş. Formunu bildiğimiz, mayalanmış, pişirilmiş bu birinci örnek. Bunun öbür bir örneği yok. Bu ekmek fırınlandıktan, pişirildikten sonra buraya bilhassa konulmuş. Ekmeğin bilhassa art kısmındaki beyaz kalıntılara biz ‘fitolit’ diyoruz. Fitolitler, bitki kalıntıları. Aslında yaprak kalıntıları. Ekmek mayalanırken mayalanma sürecinde vakit zaman yaprak üzerine bırakılıyor. Bunlara ilişkin izler yer alıyor. Bunu da çalışacağız. Ekmeğin öbür tahlillerini de yaptık.”
KÜLLÜOBA EKMEĞİNİN TAHLİLLERİ TAMAMLANDI
Evin kapı eşiğinde bulunan ekmek, 5 bin yıllık bir geçmişe sahip. 12,5 santimetre genişliği olan bu ekmek, mayalanmış ve pişirilmiş.
Bu ekmeğin bu kadar uzun mühlet dayanmasını sağlayan şey ise yanmış olması. Ekmeğin 150 derece ve üzerinde piştiğini belirlediklerini lisana getiren Türkteki, “Ekmeğin yandığını da söylememiz gerekiyor. Ekmek yakılmasaydı, tahminen bize ulaşmayacaktı. Evvel pişirilmiş, daha sonra oradan bir kesim kopartılmış ki biz ekmeği olduğu yerinde bulduk. Bir modül kopartıldıktan sonra da yakılmış. Meskenin eşik kısmına gömülmüş üzere görünüyor.” dedi.
EKMEĞİN ANA GERECİ “GERNİK BUĞDAYI”
Bu ekmeğin süratli piştiğini, yandığını ve bir taraftan da mayalandığını gösteren mikroskop incelemelerinin olduğunu anlatan Türkteki, “Buradan buğdayın cinsini saptadık. ‘Gernik buğdayı’ dediğimiz, hâlâ var olan lakin üretimi epey az bir tıp buğdayla karşılaştık. Gernik buğdayı, ekmeğin neredeyse yüzde 90’ını içeriyor. Lakin iri kesimler halinde. Olağan ki öğütme süreci sıkıntı bir süreç bu devir için. Bir bazalt taş üzerinde öğütülüyor. Bu nedenle epey iri kesimler halinde karşımıza çıkıyor.” şeklinde konuştu.
Ekmekte gernik buğdayı dışında mercimek de tespit edildi.
Küllüoba ekmeği, ETİ Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
