Kalbin kanı pompalarken damarda oluşturduğu basıncın olağan bedellerin üstüne çıkması durumuna hipertansiyon adı veriliyor. Sağlık Bakanlığı, son 4 yılda taraması yapılan şahıslardan 278 binine hipertansiyon tanısı koyduğunu ve hastaların yüzde 82’sinin tansiyon kıymetlerinin denetim altına alındığını duyurdu.
Günümüzde bilhassa beslenme alışkanlıklarının değişiklik göstermesi sonucu giderek yaygınlaşan sıhhat sıkıntılarının önlenmesi ve denetim altına alınması konusunda Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar devam ediyor. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından, tüm paydaşların katkılarıyla “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Tedbire ve Denetim Programı” ile “Türkiye Böbrek Hastalıkları Tedbire ve Denetim Programı” hazırlanarak uygulamaya konulmuştu. Bu programların yanı sıra hayata geçirilen Hastalık İdare Platformu (HYP) uygulaması da tıpkı öteki kronik hastalıklarda olduğu üzere hipertansiyon hastalarının tespit ve takibini kolaylaştırdı.
Dünya Sıhhat Teşkilatı’na (DST) nazaran dünyada 1,3 milyar insan hipertansiyon ile yaşıyor ve her yıl 30-70 yaş ortasındaki yaklaşık 11 milyon kişi bu sebeple hayatını kaybediyor. Erken teşhis ise hastalıkla uğraşta büyük değer taşıyor.
HASTALARIN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU DENETİM ALTINDA
Hastalık İdare Platformu – Hipertansiyon Modülü kapsamında Temmuz 2021 ila Mart 2025 tarihleri ortasında taraması yapılan kayıtlı bireylerden 278 binine hipertansiyon tanısı koyuldu. Nizamlı izlemi yapılan hipertansiyon hastalarının yüzde 82’sinin tansiyon bedelleri denetim altına alındı.
Bilindiği üzere hipertansiyon; yüksek kan basıncı ile kendini gösteren ve tedavi edilmediğinde inme, kalp krizi, kalp yetmezliği ve böbrek hasarı üzere önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabilen kronik bir hastalık. 2025 yılının Dünya Hipertansiyon Günü teması ise “Kan Basıncını Ölçtür Denetim Altında Tut Uzun Yaşa” olarak belirlendi.
İLAÇLARIN TERTİPLİ KULLANIMI ÖNEMLİ
Türkiye’de 2023 yılında yapılan bir araştırmaya nazaran 15 ve üstü yaştaki nüfusta hipertansiyon sıklığı yüzde 18,3 ve bu oran yaşın ilerlemesiyle birlikte gitgide artıyor.
Dünyada, hipertansiyon farkındalığı ise ne yazık ki istenilen seviyede değil. Dünya genelinde, hipertansiyonu olan 30-79 yaş ortasındaki yetişkinlerin yalnızca yüzde 54’üne teşhis koyulduğu, bunların yüzde 42’sinin hipertansiyon tedavisi gördüğü ve bunların ise yüzde 21’inin hipertansiyonunun denetim altında olduğu biliniyor. Yapılan şimdiki çalışmalar, Türkiye’de hipertansiyon tedavisi alan her beş hastadan birinin ilaçlarını tertipli kullanmadığını gösteriyor.
HİPERTANSİYONA SEBEP OLAN FAKTÖRLER
Hipertansiyona yol açan sebepler ülkeye, yaşa ve cinsiyete nazaran farklılık göstermekle birlikte altta yatan en sık sebepler ortasında; fazla ölçüde tuz ve yağ tüketimi, meyve ve zerzevattan yetersiz beslenme tertibi, çok kilo, yetersiz fizikî aktivite, alkol kullanımı, tütün ve tütün eserleri kullanımı ve gerilim yer alıyor.
Kan basıncını denetim altında tutmak için önerilenler ise şunlar;
- Sağlıklı beslenin
- Yeterli ölçüde su için
- Tuz tüketimini azaltın
- Tütün, tütün eserleri ve alkolden uzak durun
- Düzenli fizikî aktivite yapın
- Aile doktorunuza başvurun ve tertipli sıhhat denetimlerinizi yaptırın
- Tansiyonunuzu sistemli olarak ölçtürün
- İlaçlarınızı doktorun önerdiği halde ve sistemli kullanın
