Çocuklarda alerji teşhisi için yaygın olarak kullanılan deri prick testi, süratli, nispeten ağrısız ve sağlam bir prosedürdür. Bu test, çocuğunuzun makul alerjenlere karşı alerjik tepki gösterip göstermediğini belirlemeye yardımcı olur.
Deri prick testi, kuşkulu alerjenlerin (örneğin, polenler, mesken tozu akarları, hayvan tüyleri, gıdalar) çok küçük ölçülerinin derinin yüzeyine uygulanması ve akabinde yavaşça batırılması prensibine dayanır. Şayet çocuk alerjikse, alerjenin uygulandığı bölgede birkaç dakika içinde kabarıklık (ürtiker) ve kızarıklık oluşur. Bu tepki, çocuğun o belli alerjene karşı hassas olduğunu gösterir.
DERİ PRİCK TESTİ NEDEN YAPILIR?
Çocuklarda alerji belirtileri hayli çeşitli olabilir ve bazen soğuk algınlığı yahut öteki enfeksiyonlarla karıştırılabilir. Deri prick testi, birtakım durumlarda alerji kuşkusunu doğrulamak ve alerjinin kaynağını belirlemek için yapılır.
- Tekrarlayan hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı: Özellikle mevsimsel yahut yıl uzunluğu süren bu belirtiler alerjik rinitin işareti olabilir.
- Gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık: Alerjik konjonktivit alerjinin gözlerdeki yansımasıdır.
- Öksürük, hırıltı, nefes darlığı: Astım yahut alerjik bronşit üzere durumların teşhisinde kıymetli bir adımdır.
- Ciltte kızarıklık, kaşıntı, egzama gibisi döküntüler: Alerjik dermatit yahut ürtikerin nedenini belirlemeye yardımcı olur.
- Besin alerjisi: Belirli bir besinin tüketimi sonrası ortaya çıkan döküntü, kusma, ishal üzere belirtilerde alerji mümkünlüğünü araştırmak için kullanılır.
- Arı yahut böcek sokmaları: Bu cins tepkilerin şiddetini ve hangi böceğe karşı alerji olduğunu belirlemek değerlidir.
DERİ PRİCK TESTİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Testin gerçek ve sağlam sonuçlar vermesi için birtakım tedbirler alınması kıymetlidir.
- Antihistaminikler (alerji ilaçları) test sonuçlarını etkileyebilir. Bu nedenle, testten çoklukla 3-7 gün evvel hekimin bilgisi dahilinde antihistaminiklerin kesilmesi gerekir. Kimi soğuk algınlığı ilaçları ve reçetesiz satılan alerji ilaçları da antihistaminik içerebilir, bu nedenle hekiminize kullandığınız tüm ilaçları bildirmeniz değerlidir.
- Testin yapılacağı cilt bölgesinde (genellikle ön kol yahut sırt) egzama, enfeksiyon yahut güneş yanığı olmamalıdır.
- Besin alerjisi testi yapılacaksa, hekiminiz aç yahut tok olmanız gerektiği konusunda sizi bilgilendirecektir. Çoklukla özel bir hazırlık gerekmez.
- Test sırasında kolun yahut sırtın kolaylıkla açılabilmesi için rahat kıyafetler tercih edin.
- Çocuğunuza testin nasıl yapılacağını kolay bir lisanla anlatmak ve onu sakinleştirmek değerlidir. Testin hafif bir batma hissi vereceğini fakat acı verici olmadığını açıklayabilirsiniz. Yanınızda sevdiği bir oyuncak yahut kitap bulundurmak çocuğunuzun rahatlamasına yardımcı olabilir.
DERİ PRİCK TESTİ NASIL YAPILIR?
Hazırlık aşaması
Çoklukla bir alerji uzmanı yahut bu mevzuda tecrübeli bir sıhhat çalışanı tarafından test yapılacak cilt bölgesi alkollü bir solüsyonla temizlenir ve kuruması beklenir.
Alerjenlerin uygulanması
Akabinde çeşitli alerjen solüsyonlarından birer damla, cilt üzerinde belli aralıklarla işaretlenmiş bölgelere damlatılır. Her bir alerjen için farklı bir işaretleme yapılır. Ayrıyeten, müspet denetim (histamin solüsyonu) ve negatif denetim (salin solüsyonu yahut gliserin) de uygulanır.
Pozitif denetim, ciltte kesinlikle tepki oluşturması beklenen bir husustur ve testin hakikat çalıştığını gösterir. Negatif denetim ise rastgele bir tepki oluşturmaması gereken bir husustur.
Cilt prick işlemi
Her bir alerjen damlasının üzerinden steril, ince uçlu bir lanset yahut iğne ile derinin en üst katmanı yavaşça batırılır. Bu süreç acı verici değildir, yalnızca hafif bir batma yahut kaşıntı hissedilebilir. Emel, alerjenin derinin içine nüfuz etmesini sağlamaktır. Her alerjen için farklı bir lanset kullanılır yahut lanset her kullanımdan sonra sterilize edilir.
Bekleme aşaması
Alerjenlerin uygulanmasından sonra çoklukla 15-20 dakika beklenir. Bu müddet zarfında alerjik tepkiler ciltte kendini göstermeye başlar.
Değerlendirme
Bekleme mühletinin sonunda, her bir alerjenin uygulandığı bölgedeki kabarıklık (ürtiker) çapı ve kızarıklık alanı ölçülür. Olumlu ve negatif denetimlerle karşılaştırılarak sonuçlar kıymetlendirilir. Muhakkak bir eşik pahanın üzerindeki kabarıklık ve kızarıklık, çocuğun o alerjene karşı alerjik olduğunu gösterir.
Sonuçların yorumlanması
Test sonuçları tek başına bir teşhis koymak için kâfi değildir. Alerji uzmanı, test sonuçlarını çocuğunuzun tıbbi hikayesi, fizikî muayenesi ve öteki bulgularla birlikte kıymetlendirerek bir teşhis koyar ve uygun tedavi planını oluşturur.
DERİ PRİCK TESTİNİN RİSKLERİ VE YAN ETKİLERİ
Deri prick testi çoklukla inançlı bir süreçtir ve önemli yan tesirler enderdir. Lakin, kimi hafif ve süreksiz yan tesirler görülebilir:
- Test bölgelerinde hafif kaşıntı ve kızarıklık olağandır ve ekseriyetle kısa müddette tabiatıyla geçer.
- Alerjik tepki gösteren bölgelerde oluşan kabarıklıklar da kısa müddette kaybolur.
- Çok nadiren de olsa, kimi çocuklarda yaygın kaşıntı, kurdeşen yahut nefes darlığı üzere daha önemli alerjik tepkiler gelişebilir. Bu nedenle, testin alerji uzmanı denetiminde yapılması ve acil müdahale ekipmanlarının hazır bulundurulması değerlidir.
TEST SONRASI
Test sonrasında özel bir bakım ekseriyetle gerekmez. Test bölgelerindeki işaretler resen kaybolacaktır. Kaşıntı olursa hekiminizin önerdiği topikal bir krem kullanılabilir.
DİKKAT
- Deri prick testi, alerjinin varlığını gösterir fakat alerjinin şiddetini belirlemez.
- Negatif bir test sonucu, çocuğunuzun o alerjene karşı alerjisi olmadığını gösterir. Fakat, kimi durumlarda (örneğin, alerjenle temasın üzerinden uzun vakit geçmişse) yanlış negatif sonuçlar alınabilir.
- Pozitif bir test sonucu, çocuğunuzun o alerjene karşı hassas olduğunu gösterir lakin her hassaslık klinik olarak alerji manasına gelmez. Yani, test müspet çıksa bile çocukta o alerjenle temas ettiğinde rastgele bir belirti görülmeyebilir. Bu nedenle, test sonuçlarının klinik bulgularla birlikte kıymetlendirilmesi çok kıymetlidir.
- Deri prick testi, çocuklarda alerji teşhisinde pahalı bir araçtır. Gerçek hazırlık ve uzman ellerde yapıldığında, alerjinin kaynağını belirlemek ve uygun tedavi stratejilerini geliştirmek için kıymetli bilgiler sağlar.
Çocuğunuzda alerji kuşkusu varsa, bir alerji uzmanına danışarak bu testin yapılıp yapılmaması gerektiği konusunda bilgi almanız en gerçek yaklaşım olacaktır.
