Cilt kanseri, cildin en dış katmanı olan epidermisteki hücrelerin, onarılmamış DNA hasarı kaynaklı olağandışı bir formda büyümesi ile ortaya çıkıyor. Hücrelerdeki büyüme, cilt hücrelerinin süratle çoğalmasına ve makus huylu tümörler oluşturmasına sebebiyet veriyor. Üç farklı tipi bulunuyor ve erken evrede tespit edilmesi sayesinde tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar almak mümkün olabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, cilt kanseri hakkında bilinmesi gerekenleri aktardı.
Cilt kanseri, toplumda hayli sık görülmektedir. Bazal hücreli karsinom (BCC), skuamöz hücreli karsinom (SCC) ve melanom olmak üzere üç farklı cinse sahiptir. Yaygın belirtiler olarak bilinen cilt üzerinde gözle görülür bende oluşan değişiklikler, yaralar, kanamalar ve derideki soyulmalar, cilt kanserinin en erken evrede tespit edilmesine yardımcı olmaktadır. Ciltte oluşan kuşkulu değişimlerin denetim edilmesi başarılı cilt kanseri tedavisi için epey yarar sağlamaktadır.
Erkeklerde bayanlara oranla daha sık görülüyor
Cilt kanseri tüm dünyada en sık görülen kanser çeşidi olarak karşımıza çıkmaktadır. Sıklığı yıllar içinde artmaya devam etmektedir. Erkeklerde 5’inci, bayanlarda ise 7’inci en sık görülen kanser tipi cilt kanseridir. Toplumda görülme sıklığı ise %2 üzere epeyce yüksek bir orandır. Çoklukla yaşlı bireylerde daha sık görülmektedir. Zira yaş ilerledikçe cilt daha fazla UV ışınlarına maruz kalmış olmakta ve hücrelerde DNA hasarı birikimi artmaktadır. Ayrıyeten, cilt kanseri erkeklerde bayanlara oranla daha sık görülmektedir.
- Cilt kanserinden şüphelenmek için sayılabilecek belirtiler aşağıdaki üzeredir;
- Ciltte güzelleşmeyen (2-3 hafta boyunca), kanayan, kabuk bağlayan ve güzelleşip sonra tekrar kanayan yara oluşumları,
- Kubbe biçimindeki büyüme, yani ciltten kabaran kitle oluşumu, bazen kabuklanan bazen de kanayan kitle yahut yara oluşumları,
- Sınırları sistemsiz, asimetrik leke büyümeleri,
- Çapı 6 mm’den büyük benlerin gözlenmesi.
Fiziki muayene ve biyopsi ile teşhis konulabiliyor
Öncelikle uzman bir dermatolog bedendeki mevcut benlerde yahut öteki cilt lekelerinde değişiklik fark edilip edilmediğini yahut yeni ben büyümeleri olup olmadığını kıymetlendirmektedir. Daha sonra saç derisi, kulaklar, avuç içleri, ayak tabanları, ayak parmakları ve öteki özel bölgeler dahil olmak üzere tüm cilt üzerinde fizik muayene yapmak en gerçek adım olacaktır. Fizik muayenenin akabinde cilt kanserinden şüphelenilecek bir durum gözlemlenmiş ise biyopsi metoduna başvurulabilmektedir. Biyopside, bir doku örneği alınmakta ve patoloji uzmanı tarafından mikroskop altında incelenmesi sağlanmaktadır. Örneğin incelenmesi sonrasında ciltteki değişimlerin cilt kanseri olup olmadığı ve şayet cilt kanseri mevcut ise hangi cins bir cilt kanseri olduğu kanıtlanmış olmakta ve tedavi süreci başlamaktadır.
Cilt kanserinde tedavi etkilenen alanın durumuna nazaran değişkenlik gösteriyor
Cilt kanseri tedavisi; şahsa özel tedavi edilmesi gereken bir kanser cinsidir. Tümörün büyüklüğü, yeri, derinliği ve hastanın genel sıhhat durumu bu tedavinin planlanmasında belirleyici etken olacaktır. Genelde cilt kanserinin tedavisinde eksizyonel cerrahi uygulaması yapılmaktadır. Bu süreçte tümör ve etrafındaki bir ölçü sağlıklı dokuyu içerecek halde tümör çıkarılmaktadır. Bir öbür süreç de Mohs mikrografik cerrahisi olarak bilinmektedir. Bilhassa yüz üzere kritik alanlardaki kanserler için tercih edilen bu sistemde, tümör katman katman çıkarılmakta ve her katman mikroskop altında incelenmektedir. Süreç, kanserli hücreler büsbütün temizlenene kadar devam etmektedir. Bu formül, sağlıklı dokunun korunmasını maksimize etmekte ve nüks oranını azaltmaktadır. Bu tedavilerin dışında cilt kanserinde, topikal tedaviler de uygulanmaktadır. Birtakım yüzeysel bazal hücreli karsinomlar için topikal kremler (örneğin, imikimod yahut 5-fluorourasil içeren kremler) kullanılabilmektedir. Ayrıyeten Fotodinamik terapi (PDT) de cilt kanserinin tedavisinde tesirli olması sebebiyle kullanılabilmektedir. Bu prosedürde, öncelikle kanserli dokuya duyarlaştırıcı bir kimyasal uygulanmaktadır. Birkaç saat sonra bölgeye belli dalga uzunluğunda ışık verilmektedir. Bu süreçte verilen ışık, uygulanan kimyasalın kanserli hücreleri yok etmesini tetiklemektedir. Tüm bu tedavilerin hangi hastaya uygulanacağı ise doktorun muayenesi ve patoloji sonucuna nazaran şahsa özel planlanmalıdır.
Her 2 saatte bir güneş koruyucuyu tazelemek gerekiyor
Cilt kanserine neden olan risk faktörleri ve UV ışınlarından korunmak için uygulanması gereken birtakım durumlar şunlardır:
- Her gün SPF’si 15 yahut daha yüksek olan geniş spektrumlu bir güneş gözetici kullanmayı unutmayın.
- Gün içinde güneş kreminizi her iki saatte bir yenileyin.
- Bulunduğunuz alanda gölge mevcut ise kesinlikle gölgede kalmaya dikkat edin.
- Mümkünse hafif ve uzun kollu bir gömlek, pantolon, geniş kenarlı bir şapka ve UV muhafazalı güneş gözlükleri kullanmaya ihtimam gösterin.
- Derinizi takip edin, nizamlı olarak cildinizi inceleyin ve gözlemlediğiniz dikkat çeken bir değişiklikte hekiminize başvurmayı ihmal etmeyin.
Güneşin ziyanlı tesirlerinden korunmak cilt kanseri riskini düşürüyor
Doğrudan güneş maruziyetinden kaçınmak, güneş ışınlarının en güçlü olduğu 10:00 ile 14:00 saatleri ortasında dışarıda olmamaya itina gösterilmek cilt kanseri oluşumunu önlemenin en kıymetli adımıdır. Eğer dışarıda bulunulması gerekli ise gölge bir alanda beklemeye dikkat etmek gerekmektedir. Bilhassa hem bayan hem de erkeklerin sıklıkla estetik hedefli tercih ettikleri solaryum üzere ziyanlı süreçlerden uzak durulması epey kıymetlidir. Solaryumda bedene verilen ultraviyole ışık, cilt kanserine ve erken cilt yaşlanmasına neden olabilmektedir. Korunmasız ve denetimsiz güneş maruziyetinin deri kanseri oluşumunun en değerli sebebi olduğunun unutulmaması önemlidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
