BUTLAN NE DEMEK?
Kelime manası olarak butlan; geçersiz, hükümsüzlük anlamlarındadır. Sözün kökeni ise Arapça’ya dayanır. Hukukta butlan ise hukuksal sürecin temelinde bulunan bir eksiklik yahut bozukluk durumlarında geçersiz kılınması demektir.
MUTLAK BUTLAN NEDİR?
Mutlak butlan; gerçekleşen sürecin kanuna nazaran geçersiz sayılması ve taraflarca sürecin akabinde düzeltme bahtının olmaması durumudur. Mahkemeye gelen uyuşmazlık davalarında çoğunlukla ”mutlak butlan” re’sen tespit edilir.
MUTLAK BUTLAN KARARI HALLERİ
Mutlak butlan kararı gerisinde kamu tertibi ve genel ahlak üzere temel kıymetlerin korunması hedefi bulunur.
Emredici kurallara terslik (vergi kaçakçılığına dair mutabakatlar, TCK’da yasaklanan fillere dair kontratlar, seçim güvenliğinin tehdidine dair muahedeler vb.)
Ahlaka karşıt durumlarda; (Evliliği bozmaya dair mukaveleler, insan onuruna alışılmamış kontratlar, aile yapısını bozucu mutabakatlar vb.)
Kamu nizamına aykırılık
Şekil kaidelerine uymam; (Tapu süreçlerinde satış kontratlarının resmi olmaması, nikah akdinin yasal hale uygunsuzluğu, Şirket kuruluşundaki uygunsuzluk üzere.)
Fiil ehliyetsizliği; (Hukuki kişiliği olmayanlar ismine yapılan süreçler, kurulmamaş ya da sona ermiş hukuksal bireylerin ismine yapılan süreçler, akıl sıhhati yerinde olmayanların yaptığı süreçle vb.)
NİSPİ BUTLAN İLE MUTLAK BUTLAN FARKI
Mutlak butlan düzeltilemezken, nisbi butlan tarafların iradesiyle düzeltilebilir. Mutlak butlan re’sen dikkate alınırken, nisbi butlanı ise bir tarafın iradesiyle gündeme getirilir. Mutlak butlanda zamanaşımı yoktur, nisbi butlanda vakit aşımı işler. Mutlak butlan herkese karşı ileri sürülebilirken, nisbi butlan sonlu tesir gösterir.
