Çocukluk çağında sık karşılaşılan ve halk ortasında “mide üşütmesi” olarak bilinen gastroenterit, bir öteki deyişle bağırsak enfeksiyonu, çocuk acil servis müracaatlarında birinci sıralarda yer alıyor. Su ve besin yoluyla yahut şahıstan şahsa bulaşabilen bu enfeksiyon, bilhassa hijyen şartlarının yetersiz olduğu ortamlarda süratle yayılabiliyor; kreş, okul ve bakım konutları üzere toplu ömür alanlarında salgınlar oluşturabiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Muhammed Sami Tufan, bağırsak enfeksiyonunun vücutta hızla sıvı kaybına yol açtığı için tedavi edilmediğinde önemli sonuçlar oluşturabileceği ihtarında bulunarak, “Bu enfeksiyon dünyada 5 yaş altındaki çocuklarda hastane müracaatlarının hatta mevt nedenlerinin başında gelmektedir. Bu nedenle, enfeksiyon belirtileri başlar başlamaz çocuğun sıvı alımı sağlanmalı, iştahsızlık ya da kusma nedeniyle sıvı alamıyorsa vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır. Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalı, hijyen kurallarına uyulmalı ve çocuk müşahede altında tutulmalıdır” diyor.
Nedeni ekseriyetle virüs oluyor
Virüs, bakteri yahut parazitlerin yol açtığı ve bağırsak sistemini etkileyen gastroenterit, çocukluk devrinde, bilhassa 5 yaş altındaki çocuklarda yılda birkaç defa görülebiliyor. Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Muhammed Sami Tufan, bebeklik periyodunda görülen bağırsak enfeksiyonlarının en yaygın nedeninin rota virüsü olduğunu belirterek, başka etkenleri şöyle sıralıyor: “Bunun dışında, adeno virüs ve noro virüs üzere başka viral casuslar da sık görülür. Bakteriyel nedenler ortasında salmonella, shigella, campylobacter ve E. coli üzere mikroorganizmalar sayılabilir. Parazitler, daha uzun süren ishallerle kendini gösterir.”
6 ay ile 5 yaş ortası en riskli grup
Bağırsak enfeksiyonlarında, bağışıklık sistemi tam gelişmediği için 6 ay ile 5 yaş ortasındaki çocuklar en riskli kümesi oluşturuyorlar. Dr. Muhammed Sami Tufan, ayrıyeten bu yaş kümesindeki çocukların ellerini ağızlarına götürme davranışlarını sık yaptıkları için dışkı-ağız yoluyla bulaşan enfeksiyonlara daha açık olduklarına işaret ederek, “Bağırsak enfeksiyonu ekseriyetle hafif belirtilerle seyretmekle birlikte, kimi çocuklarda önemli sıvı kaybı, elektrolit bozuklukları ve beslenme yetersizliği üzere sonuçlar oluşabilir. Bu da bilhassa küçük yaş kümesindeki çocuklarda hastaneye yatış hatta ağır bakım gereksinimine neden olabilir. Önemli tablolarda şuur kaybı, böbrek yetmezliği ve çoklu organ hasarı gelişebilir” diye konuşuyor.
Ani başlayan ishal, kusma ve karın ağrısına dikkat!
Çocuklarda çoğunlukla ansızın başlayan ishal, kusma ve karın ağrısı üzere belirtilerle kendini gösteren bağırsak enfeksiyonunun şiddetine nazaran belirtiler hafif ya da ağır seyredebiliyor. Dr. Muhammed Sami Tufan, dışkının ekseriyetle sulu ve berbat kokulu olduğunu belirterek, “Bakteriyel enfeksiyonlarda dışkıda kan ya da mukus da görülebilir. Ağız kuruluğu, gözyaşında azalma, idrar yapamama, halsizlik ve uykuya meyil üzere belirtiler de sıvı kaybının ciddiyetini gösterir” ikazında bulunuyor.
Bol sıvı ve elektrolit desteği çok önemli!
Bağırsak enfeksiyonlarının tedavisinde temel amaç, sıvı ve elektrolit kaybının yerine konulması oluyor. Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Muhammed Sami Tufan, hafif tablolarda konutta ağızdan sıvı desteği kâfi olurken, orta ve ağır durumlarda ise çocuğa hastanede damar yoluyla sıvı verilmesi gerekebildiğini vurgulayarak, ”Viral enfeksiyonlarda antibiyotiklerin tesiri yoktur ve kullanılmamalıdır. Bakteriyel enfeksiyonlarda ise lakin tabip teklifiyle antibiyotik tedavisine başlanabilir. Çünkü, gereksiz yere alınan antibiyotikler çocuklarda antibiyotik direncinin gelişmesine, faydalı bağırsak bakterilerinin ziyan görmesine ve bağışıklık sisteminin istikrarının bozulmasına yol açabilir” diyor. Dr. Muhammed Sami Tufan, ağızdan sıvı alabilen çocuklara sıvı kaybını önlemek için su, ayran, çorba ile meyve suyu üzere sıvılar verilmesinin son derece kıymetli olduğunu ve iştahı olan çocukların beslenmelerine de devam edilmesi gerektiğini söylüyor.
Kolay sindirilen besinler verilmeli
İshal devrinde çocuğun posalı, haşlanmış, yağsız ve kolay sindirilen besinler ile beslenmesi gerektiğini belirten Dr. Muhammed Sami Tufan, “Pirinç lapası, patates püresi, muz, yoğurt üzere besinler verilebilir. Şekerli, yağlı ve süt içeren besinler sindirim sistemini zorlayabileceği için tavsiye edilmez. Emzirilen bebeklerde ise anne sütüne kesinlikle devam edilmelidir” diyor.
Rota virüs aşısı yüksek müdafaa sağlıyor
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Muhammed Sami Tufan, bağırsak enfeksiyonlarından korunmak için rota virüsü aşısının rutin aşı programına dahil edilmesinin kıymetini anlatarak, “Zira bu aşı çocukları enfeksiyondan yüksek oranda korumaktadır. Ayrıyeten ellerin sabunla yıkanması, sağlam içme suyu kullanımı, besinlerin âlâ pişirilmesi ve saklanması, hijyen kurallarına dikkat edilmesi bağırsak enfeksiyonlarını önlemede temel adımları oluşturmaktadır” bilgisini veriyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
