Omurga, bedeni birbiriyle devamlı irtibat halindeki kaslar sayesinde ayakta tutan bir sistemdir. Ana yapısını kemik-iskelet, bunlara hareket kabiliyeti veren eklemler ve güç üreten kaslar oluşturur. Çocukluk ve genç erişkinlik devri, omurganın sağlıklı ve güçlü olması için temellerin atıldığı devirdir. Şayet kalıtsal bir hastalık yoksa omurga sıhhatinde beslenme formu değerlidir. Bu nedenle bu yaş aralığında kalsiyumdan zengin beslenme ve kâfi D vitamin alımı, ileriki yaşlarda omurga sıhhatini olumsuz etkileyebilecek rahatsızlıkların görülme sıklığını azaltabilmektedir. Bayanlarda görülen omurga rahatsızlıkları erkeklere oranla daha fazladır. Bu yüzden bayanların genç yaşlarda omurga sıhhatine dikkat etmeleri, ileriki yaşlarda ağrısız ve sağlıklı bir omurga için önemlidir. Memorial Antalya Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Uzm. Dr. Ayşe Yener Güçlü, bayanlarda görülen omurga rahatsızlıkları hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Kız çocuklarında omurga daha süratli büyüyor
Kız çocuklarında erkek çocuklarından farklı olarak 9. ve 10. yaşlardan sonra hormonların tesiriyle kemikler uzamaya, kemik kitlesi artmaya ve kaslar kalınlaşmaya başlar. Bu süratli büyüme devri ortalama 14-15 yaşına kadar devam eder ve bu devirde eklem ve kemik ağrıları olarak görülebilir. Kimi vakit bilhassa geceleri ortaya çıkan sırt ve uzun kemik ağrıları nedeni ile ilaç kullanılması gerekebilir. Bu devirdeki süratli uzunluk uzaması duruş ve oturuş bozukluklarına ve bazen kalıcı hal bozukluklarına neden olabilir. Bu durumun önlenmesinde sistemli yapılan spor kollayıcı rol oynar ve omurga sistemini düzenler.
Kimi vakit göğüslerin büyümesi ve utanma duyusu ile birlikte öne eğik oturup saklama eğilimi de görülebilir. Psikiyatrik yardım alınması bu durumlarda yararlı olacaktır. Öbür yandan bu tıp şikayetlerin altından omurgada skolyoz olabileceği göz önünde bulundurularak, ailenin müşahedesinde omuz asimetrisi ya da duruş bozukluğu fark edilmesi ya da uzun müddetli ve inatçı omurga ağrıların varlığında omurga sisteminin radyolojik olarak görüntülenmesi yararlı olacaktır. Çekilen direk röntgenler kemik yapısı, kalitesi, muhtemel doğumsal yahut sonradan kazanılmış anormallikler konusunda bilgi verir. Yirmili yaşlara kadar kemik uzaması devam etse de kızlarda daha erken sonlanacaktır.
Çalışma hayatı ağrıları da beraberinde getiriyor
Teknolojinin gelişimi ile daha az hareket eden toplumlar haline gelmek bir çok sorunu da berberinde getirmektedir. 20’li yaşlarla birlikte birçok birey çalışma hayatına atılmakta ve uzun saatler masa başında vakit geçirmektedir. Günün yaklaşık 8 saatini bu formda geçiren bayanlarda bir mühlet sonra hareketsizliğe bağlı boyun ve sırt ağrıları ortaya çıkar. Bunun tahlili, sık kısa mola vermek, masa başı idmanları yapmak, haftada en az 3-4 gün ortalama 1 saat civarında yürüyüş yapmak ya da yüzme gibisi sporlar yapmaktır. Burada değerli olan, bu tıp aktiviteleri uzun müddetli ve istikrarlı olarak devam edilmesi ve hayatın bir kesimi haline getirilmesidir.
Kadınlarda 20’li yaşlarda risk artıyor
Kadınların bir kısmı birinci hamileliklerini 20’li yaşlarda yaşayabilir. Bilhassa yük artışının en fazla olduğu son 3 ayda, annelerde bel ve sırt ağrıları ön plana çıkar. Bu devir annenin tüm beden hudutlarının sonuna kadar zorlandığı metabolizmasının, hormonal ve ruhsal istikrarının büsbütün değiştiği, ruhsal ve fizikî her türlü takviyeye gereksinimi olduğu bir devirdir. Bu devirde annenin iç huzuru, çok ağır olmayan lakin büsbütün hareketsiz kalmadan yapacağı tertipli fizikî aktiviteler, doğum sırasında anneyi ve sonrasında çocuğunun sıhhatini olumlu etkileyecektir. Bu antrenmanlar günlük bir saat sakin bir etrafta yürüyüşler, mümkün olursa yüzme yahut spor salonunda uygun idman programları halinde olabilir. Bilhassa çalışma hayatı ağır olan annelerde emzirme ve bebeğe bakım vermenin de tesiri ile genel yorgunluk, uykusuzluk ve omurga ağrıları ağır yaşanabilir.
30’lu yaşlarda omurga ağrıları daha besbelli oluyor
30’lu yaşlarla birlikte nispeten durağan hayat, gebelikler ve beslenme alışkanlıkları ile bir arada kilo artışı gelişebilir. Bu artışla birlikte eklemler, omurga ve kaslarda zorlanmalar, çabuk yorulmalar kimi vakit aşikâr kas kümelerini içeren kronik ağrılar ortaya çıkar. Kilo artışı ve hareketsiz yaşantı ya da çok zorlanmış, yorgun bir beden, stress; bel ve boyun fıtıklarının ortaya çıkışını tetikler yahut sebep olur. Altı aydan uzun süren, aralıklı gelen, bacaklara yahut kollara vuran ağrılar, omurgada fıtığın habercisi olabilir. Bunun tespiti muayene ve gereğinde ileri tetkiklerle mümkündür.
40’lı yaşlarda kemik yoğunluğu ölçümlerine başlanmalı
Kırklı yaşlarla birlikte bedendeki hormonal değişimler, geçirilen hastalıklar, kilo, genetik faktörler üzere pek çok durumun tesiri ile omurgada ve öteki eklemlerde dejanaratif süreçler ön plana çıkmaya başlar. Kilo ile zahmetler kendini omurgada daralma, fıtık, dizlerde dejeneratif hastalıklar üzere kas-iskelet sistemi hastalıkları olarak kendini göstermeye başlar. Hormonal değişimin başlangıcından itibaren olağan kurallarda yıllık kemik yoğunluğu ölçüme ve gereğinde ilaç tedavisi uygulanması ileri yaşlar için kollayıcı rol oynayacaktır.
Genç yaşlarda ihtimam gösterilirse, 50 yaş sonrası rahat geçer
50 yaş ve sonrası, bu vakte kadar bedenimize ne kadar yeterli ve şuurlu davrandığımızın karşılığını alacağımız yaşlardır. Kişinin daha evvelki yaşantısındaki hayat üslubu, beslenme alışkanlıkları, gebelik sayısı, kilo, varsa sistemik hastalıkları bu periyotta belirleyici olur. Kemik erimesi ve dejeneratif hastalıkları bu periyotta daha da barizleşir. Hem bedensel hemde zihinsel olarak kendine dinlenecek vakit ayıran, istikrarlı ve doğal beslenmeye ihtimam gösteren ve ülkü kilosunu koruyan, mümkün olduğu kadar bedenen ve zihnen hareketli ve etkin bir hayat sürdüren sigaradan uzak geçirilen bir hayat usulü, size uzun yıllar hizmet edecek sağlıklı bedenin habercisi olmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
