Foreks – 1 Ocak 2025 prestijiyle hazırlanan yeni yönetmelikle, “yerli malı belgesi” almak için yerli hammadde kullanımının belgelenmesi zarurî hale geliyor. Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) Yönetim Kurulu Lideri Ömer Karadeniz, bu düzenlemenin yerli üreticiler açısından önemli zahmetlere yol açabileceği ikazında bulundu.
Yeni yönetmeliğe nazaran, kamu ihalelerine katılmak isteyen firmaların sırf Türkiye’de üretim yapmaları kâfi olmayacak; birebir vakitte üretimde kullandıkları hammaddenin de yerli olduğunu belgelemeleri gerekecek. PLASFED Başkanı Karadeniz, bu şartın bilhassa plastik dalında uygulanabilir olmadığını belirterek, “Plastik kesimi, hammaddede yüzde 85 oranında dışa bağımlı bir kesimdir. Hatta kimi mühendislik plastiklerinde bu oran yüzde 100’ü buluyor. Bu nedenle yerli üretim kuralı, bölümümüzü önemli formda zorlayabilir” dedi.
Plastik endüstrisinde kullanılan hammaddelerin büyük kısmının ithal edildiğinin altını çizen Karadeniz, bahse ait değerlendirmesinde şu sözleri kullandı: “Mühendislik plastiklerinde yerli üretim oranı yok denecek kadar az. Petrokimya dalında Türkiye’nin en büyük oyuncusu olan Petkim (IS:PETKM) dahi, kesim muhtaçlığının yalnızca yüzde 10-15’ini karşılayabiliyor. Kaldı ki büyük üreticiler, tedarik mühletleri ve teslimat sorunları nedeniyle Petkim’le çalışmakta zorlanıyor. Bu şartlarda firmalardan yerli hammadde kullanımı ispatı istenmesi, Türk sanayicisinin kamu dahil birçok ihaleye erişimini önemli biçimde kısıtlayabilir.”
“Sanayici gerçeklerine uygun siyasetler şart”
Karadeniz, düzenlemenin güzel niyetle hazırlandığını lakin uygulamada bölüm gerçeklerine uygun hale getirilmediği takdirde sanayiciyi mağdur edebileceğini belirtti. Yönetmeliğin “esaslara” dair kısmının şimdi netleşmediğini ifade eden PLASFED başkanı, ilgili bakanlıklarla görüşme ve istişarelerin sürdüğünü açıkladı.
Sanayicinin kamu alımlarına iştirakinin zorlaştırılmasının üretim kapasitesini ve istihdamı olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken Karadeniz, “Yerli üretimi teşvik edecek siyasetler elbette değerlidir, fakat bu teşvikler gerçek piyasa şartları ve üretim altyapısı dikkate alınarak hayata geçirilmelidir. Yerli üreticinin hammaddesinin de yerli olduğunu ispatlamak zaruriliği, ülkemizde yetersiz hammadde üretimi nedeniyle, üretimi daha da zorlaştıran bir öge olabilecektir” diye konuştu.
“Uygulamada mağduriyet riski”
Yeni düzenlemenin tesirlerine dair örnek de veren Karadeniz, şu ihtarda bulundu:
“Bir belediye, kimsesiz çocuklar için oyuncak ya da puzzle tipi eserler almak üzere bir kamu ihalesi açabilir. Yerli üretim yapan bir firma, üretim yaptığı eserin hammaddesinin menşei nedeniyle bu ihaleye katılamayabilir. Bu hem kamu hizmetinde aksamaya hem de endüstricinin mağduriyetine yol açabilir.”
Çatı kuruluş PLASFED başkanı, sektörün karşı karşıya kaldığı meselelere dikkat çekmeye, tahlil teklifleri sunmaya ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde çalışmaya devam edeceklerini bildirdi.